पुतिन यांच्याविरुद्ध अटक वॉरंट; आता कोणत्या मार्गाने येणार भारतात ? ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Putin arrest warrant : रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन (Vladimir Putin) चार वर्षांच्या दीर्घ अंतरानंतर पुन्हा एकदा भारताच्या अधिकृत दौऱ्यावर येत आहेत. ४ ते ५ डिसेंबर या कालावधीत होणारी त्यांची भेट अत्यंत महत्त्वपूर्ण मानली जात आहे, कारण या दरम्यान नवी दिल्लीमध्ये भारत–रशिया ( India–Russia Relations) २३वी वार्षिक शिखर परिषद पार पडणार आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या औपचारिक निमंत्रणावरून होणारा हा दौरा अलीकडच्या काळात अधिक दृढ झालेल्या द्विपक्षीय संबंधांना नवी दिशा देणार आहे. व्यापार, संरक्षण, ऊर्जा, कूटनीती आणि भू-राजकीय घडामोडींच्या पार्श्वभूमीवर या भेटीकडे जगभरात उत्सुकतेने पाहिले जात आहे.
पुतिन यांच्या या भेटीची मोठी चर्चा आयसीसीच्या वॉरंटमुळे होत आहे. आंतरराष्ट्रीय गुन्हेगारी न्यायालयाने (ICC) मार्च २०२३ मध्ये युक्रेनमधील कथित युद्धगुन्ह्यांच्या आरोपांवरून पुतिन यांच्याविरुद्ध अटक वॉरंट जारी केले होते. हे न्यायालय नेदरलँड्समधील हेग येथे स्थित असून नरसंहार, युद्धगुन्हे, मानवतेविरुद्ध गुन्हे आणि आक्रमकतेसारख्या गंभीर अपराधांवरील चौकशी आणि खटले चालविण्याची जबाबदारी सांभाळते. तथापि, रशिया आणि युक्रेन या दोन्ही देशांनी ICC च्या करारावर स्वाक्षरी केलेली नाही. त्यामुळे या न्यायालयाचा अधिकारक्षेत्र स्वतःच मर्यादित राहतो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : VIDEO VIRAL: जगाने पाहिली जिवंत पेंटिंग! मेहरालू तलावावर फ्लेमिंगोंचा अद्वितीय नाच; ड्रोनने टिपला ‘निसर्गाचा कॅन्व्हास’
रशियाने या वॉरंटला सुरुवातीपासूनच नाकारले असून, क्रेमलिनचे प्रवक्ते दिमित्री पेस्कोव्ह यांनी आयसीसीच्या अधिकाराला त्यांच्या दृष्टीने कोणतेही कायदेशीर मूल्य नाही, असे स्पष्ट केले होते. भारतही आयसीसीचा सदस्य नसल्याने नवी दिल्लीला पुतिन यांच्याविरुद्ध कोणतीही कारवाई करण्याचे बंधन नाही. यापूर्वीही भारताने आयसीसीच्या कारवाईच्या केंद्रस्थानी असलेल्या सुदानचे तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष ओमर अल-बशीर यांना २०१५ च्या भारत–आफ्रिका शिखर परिषदेत सहभागी होण्यासाठी स्वागत केले होते. त्यामुळे पुतिन यांच्या भारत दौर्‍यावर कोणताही कायदेशीर अडथळा उरत नाही.
या भेटीत सर्वात मोठा प्रश्न असा विचारला जात आहे की, अटक वॉरंटच्या पार्श्वभूमीवर पुतिन भारतात कोणत्या मार्गाने प्रवास करतील? उपलब्ध माहितीनुसार ते भारतात येण्यासाठी एकूण सहा हवाई मार्गांचा वापर करू शकतात. प्रथम पर्याय म्हणून ते मॉस्कोहून तेहरानमार्गे दिल्लीला येऊ शकतात. दुसरा पर्याय बाकू, अझरबैजानचा; तिसरा काबूलमार्गे येण्याचा. चौथा आणि सर्वात सोपा पर्याय म्हणजे थेट मॉस्कोहून दिल्लीला येणे. याशिवाय पाचवा संभाव्य मार्ग उझबेकिस्तानमधील ताश्कंदमार्गे आणि सहावा पर्याय कझाकस्तानमधील अल्माटी शहरातून भारतात येण्याचा आहे. सुरक्षा, कूटनीती आणि हवाई परवानग्यांच्या आधारे अंतिम मार्ग निश्चित केला जाईल.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : US Politics: ‘ती हिजाब घालून फिरते…’,कोण आहे इल्हान उमर? नॅशनल गार्डवरील हल्ल्यानंतर Trumpने उपस्थित केले तिच्या येण्यावर प्रश्न
भारत-रशिया संबंध गेल्या काही महिन्यांत आणखी दृढ झाले आहेत. युक्रेन युद्धाच्या पार्श्वभूमीवर ऊर्जा, संरक्षण करार, तांत्रिक सहकार्य, व्यापार वाढ आणि बहुध्रुवीय जागतिक व्यवस्थेची उभारणी यांसारख्या मुद्द्यांवर दोन्ही देशांची समान भूमिका दिसते. त्यामुळे या दौऱ्यात महत्त्वपूर्ण करार आणि चर्चांची घोषणा होण्याची शक्यता आहे.
Ans: होय. भारत आयसीसीचा सदस्य नसल्याने कोणतेही बंधन नाही.
Ans: ४–५ डिसेंबरला २३व्या भारत-रशिया शिखर परिषदेसाठी.
Ans: तेहरान, बाकू, काबूल, ताश्कंद, अल्माटी किंवा थेट मार्गाने.
