डोनाल्ड ट्रम्प आणि त्यांचे दावे आता विनोदाचा विषय बनत आहेत. सोशल मीडियावर ट्रोलिंग आता जागतिक नेत्यांमधील संभाषणांमध्येही येऊ लागले आहे. ट्रम्प यांनी जगभरातील सात युद्धे थांबवल्याबद्दल बढाई मारली होती, त्यासाठी नोबेल पारितोषिकाची मागणीही केली होती. अलिकडेच त्यांनी अल्बेनिया आणि अझरबैजानमधील युद्ध थांबवल्याचा दावा केला होता. या टिप्पणीमुळे दोन्ही देशांच्या वरिष्ठ नेत्यांनी ट्रम्प यांच्या भौगोलिक ज्ञानावर टीका केली, त्यांच्यासोबत फ्रान्सचे अध्यक्ष इमॅन्युएल मॅक्रॉन होते.
गुरुवारी कोपनहेगन येथे झालेल्या युरोपियन राजकीय समुदायाच्या बैठकीत अल्बेनियाचे पंतप्रधान एडी रामा हे फ्रान्सचे अध्यक्ष इमॅन्युएल मॅक्रॉन आणि अझरबैजानचे अध्यक्ष इल्हम अलीयेव्ह यांच्याशी संवाद साधताना दिसले. अल्बेनियाच्या पंतप्रधानांनी विनोदाने अझरबैजानच्या अध्यक्षांना सांगितले, “अमेरिकेच्या अध्यक्ष ट्रम्पने अल्बेनिया आणि अझरबैजानमध्ये केलेल्या शांतता कराराबद्दल तुम्ही आमचे अभिनंदन केले नाही म्हणून तुम्ही आमची माफी मागावी.” अलीयेव्ह जोरात हसले. मॅक्रॉन हसून उत्तरले, “मी त्याबद्दल माफी मागतो.”
ट्रम्पच्या बाता
ट्रम्प त्यांच्या परराष्ट्र धोरणातील कामगिरीचा उल्लेख करताना अनेकदा अल्बेनिया आणि आर्मेनियाला गोंधळात टाकतात. गेल्या महिन्यात ट्रम्पने फॉक्स न्यूजवर बढाई मारली होती की, “मी एक न सुटलेले युद्ध सोडवले – अझरबैजान आणि अल्बेनिया. ते अनेक वर्षांपासून चालू होते. मी त्या दोन्ही देशांच्या पंतप्रधानांना आणि राष्ट्रपतींना माझ्या कार्यालयात बोलावले.” ब्रिटीश पंतप्रधान केयर स्टारमर यांच्यासोबत पत्रकार परिषदेत ट्रम्पने चूकही केली. ते म्हणाले, “आम्ही अझरबैजान आणि अल्बेनिया सोडवले,” एका देशाचे नाव चुकीचे उच्चारले आणि दुसऱ्याची चुकीची ओळख पटवली.
आर्मेनिया आणि अझरबैजानमध्ये चर्चा
प्रत्यक्षात, ट्रम्पची राजनैतिक कामगिरी आर्मेनिया आणि अझरबैजान यांच्यात होती, ज्यांच्या नेत्यांनी ऑगस्टमध्ये वॉशिंग्टन डी.सी. येथील व्हाईट हाऊसमध्ये अमेरिकेच्या मध्यस्थीने शांतता करारावर स्वाक्षरी केली. या करारामुळे दशकांचा संघर्ष संपला. रिपब्लिकन नेते ट्रम्प हे त्यांच्या राजनैतिक कौशल्याचा पुरावा म्हणून उद्धृत करत आहेत आणि नोबेल शांतता पुरस्कारासाठी ते ज्या युद्धांना कारण म्हणून मानतात त्यात ते समाविष्ट करतात.
व्हाईट हाऊसमध्ये परतल्यापासून त्यांनी सात युद्धे संपवल्याचा दावा देखील डोनाल्ड ट्रम्प यांनी केला आहे. त्यांच्या तथाकथित कामगिरीमध्ये सर्बिया आणि कोसोवो आणि अगदी इजिप्त आणि इथिओपिया यांचा समावेश आहे, जरी या देशांमध्ये सध्या कोणतेही युद्ध सुरू नव्हते. भारत आणि पाकिस्तानमधील संघर्ष सोडवण्यात त्यांनी मिळवलेले यश देखील आहे, जरी भारताने याचा जोरदार इन्कार केला आहे. त्यांनी एकदा नाही तर अनेक वेळा भारत-पाक युद्धबंदीमध्ये मध्यस्थी केल्याचा दावा केला आहे.
अझरबैजान, आर्मेनिया आणि अल्बेनिया कुठे आहेत?
अझरबैजान हा दक्षिण काकेशस प्रदेशातील एक महत्त्वाचा देश आहे, ज्याची राजधानी बाकू आहे. कॅस्पियन समुद्राच्या पश्चिम किनाऱ्यावर स्थित, ते रशिया, जॉर्जिया, आर्मेनिया, इराण आणि तुर्की (एका लहान कॉरिडॉरद्वारे) यांच्या सीमेवर आहे. अझरबैजानला त्याच्या ऊर्जा संसाधनांमुळे, विशेषतः तेल आणि वायूमुळे धोरणात्मकदृष्ट्या महत्त्वाचे मानले जाते. या देशाचा नागोर्नो-काराबाख प्रदेशावरून आर्मेनियाशी दशकांपासून वाद आहे, जो अनेकदा युद्धात रूपांतरित झाला आहे.
आर्मेनिया हा दक्षिण काकेशस प्रदेशात स्थित एक भूपरिवेष्ठित देश आहे, ज्याची राजधानी येरेवन आहे. त्याचे शेजारी जॉर्जिया, अझरबैजान, तुर्की आणि इराण आहेत. आर्मेनियाचा इतिहास प्राचीन संस्कृतींमध्ये रुजलेला आहे आणि तो ख्रिश्चन धर्म स्वीकारणाऱ्या पहिल्या राष्ट्रांपैकी एक असल्याचा अभिमान बाळगतो. दुसरीकडे, अझरबैजान हा मुस्लिम बहुल देश आहे. नागोर्नो-काराबाख वादामुळे अझरबैजानचे आर्मेनियाशी असलेले संबंध अत्यंत तणावपूर्ण आहेत. या संघर्षाचा आर्मेनियाच्या सुरक्षा आणि परराष्ट्र धोरणावर खोलवर परिणाम झाला आहे.
अल्बेनिया हा आग्नेय युरोपमधील बाल्कन द्वीपकल्पावर स्थित एक लहान पण धोरणात्मकदृष्ट्या महत्त्वाचा देश आहे. त्याची राजधानी तिराना आहे आणि त्याच्या सीमेवर मॉन्टेनेग्रो, कोसोवो, उत्तर मॅसेडोनिया आणि ग्रीस आहेत. त्याच्या पश्चिम आणि नैऋत्येस एड्रियाटिक आणि आयोनियन समुद्र आहेत. अल्बेनिया हा युरोपचा भाग आहे आणि त्याचे अझरबैजान किंवा आर्मेनियाशी कोणतेही राजकीय किंवा लष्करी शत्रुत्व नाही, जे सुमारे २००० किलोमीटरने वेगळे आहेत. तथापि, डोनाल्ड ट्रम्प अनेकदा दोन्ही देशांच्या नावांमुळे गोंधळात टाकतात.
फ्रान्स रशियासोबत आण्विक युद्धाच्या तयारीत; हायपरसॉनिक सुपर राफेल सज्ज
