'लुफा' बनेल चीनच्या स्टेल्थ विमानांचे कवच; रडारला ९९.९९% चकवा देणारे नवे तंत्रज्ञान तयार ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Gourd fibers stealth material : भारत (India), अमेरिका (America) आणि इतर राष्ट्रांच्या वाढत्या अवकाश-रडार देखरेखीच्या काळात चीनने एक असे अनोखे तंत्रज्ञान विकसित केले आहे ज्याने संपूर्ण जगाचे लक्ष वेधून घेतले आहे. साध्या भोपळ्यासारख्या दिसणाऱ्या ‘लुफा’ किंवा ‘रिज गॉर्ड’ या भाजीतून चीनने स्टेल्थ तंत्रज्ञानाचा भविष्यकाळ शोधला आहे. हजारो वर्षांपूर्वी क्लियोपात्रा याच भाजीपासून तयार केलेल्या स्पंजचा उपयोग त्वचा स्वच्छतेसाठी करत होती, परंतु आज चीन त्याच वनस्पतीच्या संरचनेचा उपयोग आपल्या अत्याधुनिक गुप्तचर विमानांना रडारपासून लपवण्यासाठी करत आहे.
चीनच्या पीपल्स लिबरेशन आर्मी (PLA) आणि कॅसिक एरोस्पेस ग्रुपमधील संशोधकांनी या भाजीतील नैसर्गिक 3D फायबर नेटवर्कवर प्रयोग केले आणि त्याला उच्च तापमानात प्रक्रिया करून कार्बनसदृश रचना तयार केली. यानंतर निकेल आणि कोबाल्टपासून तयार केलेले नॅनोपार्टिकल्स या फायबर नेटवर्कमध्ये मिसळण्यात आले. या प्रक्रियेनंतर तयार होणारा पदार्थ रडार लाटांचे तब्बल ९९.९९% शोषण करू लागतो. एवढ्या उच्च पातळीचे शोषण सध्या जगातील कोणत्याही पारंपरिक स्टेल्थ कोटिंगमध्ये आढळत नाही, हे चीनचे प्रमुख वैज्ञानिक सांगतात.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Guinea-Bissau : आता ‘या’ देशातही निवडणुकीनंतर अवघ्या तीनच दिवसात झाले सत्तापालट; सीमा केल्या बंद अन् राष्ट्रपती बेपत्ता
या नव्या कोटिंगची वैशिष्ट्ये इतकी जबरदस्त आहेत की ५० चौरस मीटरच्या रडार क्रॉस-सेक्शन असणारे एखादे मोठे गुप्तचर विमानदेखील रडारवर फक्त एकच चौ. मीटरपेक्षा कमी आकारात दिसू शकते. म्हणजेच विमान जवळजवळ रडारवरून गायब झाल्यासारखे होईल. हे कोटिंग आश्चर्यकारकपणे फक्त ४ मिलिमीटर पातळ असून त्याचे वजनही अत्यंत हलके आहे. त्यामुळे युद्धविमानांपासून ड्रोनपर्यंत कोणत्याही प्लॅटफॉर्मवर हे थर सहजपणे वापरता येऊ शकतात.
स्टेल्थ तंत्रज्ञानात ही झेप चीनसाठी मोठे पाऊल मानली जाते. अमेरिकेची F-22 आणि B-2 बॉम्बर्ससारखी विमाने त्यांच्या आकार आणि धातूंनी रडारला चकमा देतात, परंतु आता जगातील देशांनी अवकाश-आधारित रडार प्रणालींवर भर देणे सुरू केले आहे. लो-अर्थ ऑर्बिटमध्ये फिरणारे उपग्रह अत्यंत उच्च रिझोल्यूशन रडार वापरतात आणि अनेक स्टेल्थ विमाने आता सहज ओळखली जाऊ लागली आहेत. त्यामुळे गुप्तचर विमानांना अदृश्य ठेवण्यासाठी नवीन मार्गांची शोधाशोध सुरू आहे.
Video of drone fibre optic coils of up to 50-60km that Hong Kong, China has been making (and supplying to Russia) pic.twitter.com/357VBWbzDs — raging545 (@raging545) November 3, 2025
credit : social media
लुफा/रिज गॉर्डचे नैसर्गिक तंतू रडारच्या मायक्रोवेव्ह लाटा अनेकदा परावर्तीत करतात, तर त्यात मिसळलेले नॅनोपार्टिकल्स त्या लाटांची दिशा बदलतात आणि शेवटी ती ऊर्जा उष्णतेत रूपांतरित होते. म्हणजेच रडारला परत जाणारी सिग्नल ऊर्जा जवळजवळ नाहीशी होते. या प्रक्रियेमुळे स्टेल्थ परिणाम अधिक प्रभावी ठरतो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Rare Minerals : काचिन प्रदेश नव्या भू-राजकीय रणभूमीत; म्यानमार पर्वतांमध्ये दडलेल्या दुर्मिळ खजिन्यावरून ‘या’ 3 महासत्ता आमनेसामने
अर्थात, हे तंत्रज्ञान अजून प्रयोगशाळेत चाचणीच्या टप्प्यावर आहे. प्रत्यक्ष उड्डाणात हवामान, तापमान, गती, कंपन आणि अनेक फ्रिक्वेन्सींच्या रडार सिग्नलचा सामना करावा लागतो. मात्र चीनने नैसर्गिक संरचनांचा आधार घेत तयार केलेली ही नवी संकल्पना पारंपारिक विज्ञानापेक्षा वेगळी आणि किफायतशीर असल्याने भविष्यात स्टेल्थ तंत्रज्ञानात आमूलाग्र बदल घडवू शकते.
Ans: विशेष प्रक्रियेत तंतू कार्बन रचनेत बदलले जातात व त्यात निकेल-कोबाल्ट नॅनोपार्टिकल्स मिसळले जातात.
Ans: हे ९९.९९% रडार लाटा शोषून विमान जवळजवळ अदृश्य बनवते.
Ans: सध्या हे प्रयोगशाळेतील चाचणी टप्प्यात आहे, परंतु भविष्यात मोठी क्षमता आहे.
