POK वाचवण्यासाठी पाकिस्तानची नवी चाल; भारतावर दबाव आणण्यासाठी चीनला खेचले मैदानात ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
इस्लामाबाद/नवी दिल्ली – भारत सातत्याने आणि ठामपणे पाकव्याप्त काश्मीर (POK) वर आपला सार्वभौम हक्क सांगत असताना, पाकिस्तानने एक नवा आणि धोकादायक खेळ मांडला आहे. पहिल्यांदाच पाकिस्तानने काश्मीर वादात चीनला थेट पक्ष म्हणून सामील असल्याचे जाहीर केले आहे, आणि त्यामुळे या वादाला आंतरराष्ट्रीय स्वरूप येण्याची चिन्हं आहेत.
पाकिस्तान इंटर-सर्व्हिसेस पब्लिक रिलेशन्स (ISPR) चे महासंचालक अहमद शरीफ चौधरी यांनी स्काय न्यूजला दिलेल्या मुलाखतीत स्पष्टपणे म्हटले की, “काश्मीर वादात केवळ भारत आणि पाकिस्तानच नाही, तर चीन देखील एक पक्ष आहे.” या विधानामुळे आश्चर्याचा धक्का बसला असून, पाकिस्तानने पीओकेच्या मुद्यावर चीनचा हात धरल्याचे स्पष्ट झाले आहे.
अलीकडच्या काळात भारत सरकारने पीओकेवर जोरदार भूमिका घेतली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी, संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह, तसेच परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांनीही पीओकेबाबत कठोर भूमिका घेतली असून, “आता चर्चा फक्त पीओकेच्या पुनर्प्राप्तीचीच असेल,” असा स्पष्ट इशारा दिला आहे.
याच पार्श्वभूमीवर पाकिस्तानची ही प्रतिक्रिया म्हणजे भारताच्या दबावाला उत्तर देण्याचा केविलवाणा प्रयत्न आहे. पहलगाममध्ये झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारताचा रोष अधिक तीव्र झाला आहे. अशा वेळी पाकिस्तानने चीनचा आधार घेत हा वाद आंतरराष्ट्रीय स्तरावर नेण्याचा प्रयत्न केला आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : कोणता डाव खेळतेय अमेरिका? पहलगाम हल्ल्यापूर्वी ट्रम्प आणि पाक लष्करप्रमुखांमध्ये झाली होती ‘Crypto Deal’
पाकिस्तानच्या या धोरणामागे दोन मुख्य कारणे स्पष्ट दिसतात
1. चीनच्या मदतीने सैनिकी बळ वाढवणे:
चीन हा पाकिस्तानचा सर्वात जवळचा आणि प्रभावशाली सहयोगी देश आहे. गेल्या काही वर्षांत पाकिस्तानने ८१ टक्के शस्त्रे चीनकडूनच खरेदी केली आहेत. सध्या पाकिस्तानमध्ये फक्त चिनी हवाई संरक्षण प्रणालीच कार्यरत आहे. त्यामुळे भारताशी संघर्ष वाढल्यास, चीनची मदत मिळवण्यासाठी पाकिस्तानने काश्मीर मुद्द्यात त्याला पक्ष म्हणून ओढले आहे.
2. चीनची पीओकेमधील गुंतवणूक:
चीनने पीओकेमध्ये सुमारे $३०० दशलक्ष गुंतवले आहेत. ही गुंतवणूक मुख्यतः चीन-पाकिस्तान आर्थिक कॉरिडॉर (CPEC) प्रकल्पांतर्गत झाली आहे. जर भारताने पीओकेमध्ये कोणतीही लष्करी कारवाई केली, तर या गुंतवणुकीला धोका निर्माण होईल. त्यामुळेच पाकिस्तानने चीनलाच वादात सामील करून घेतले, जेणेकरून भारतावर राजनैतिक व आंतरराष्ट्रीय दबाव वाढवता येईल.
भारताने या संपूर्ण घडामोडींवर शांतता राखली असली, तरी राजकीय आणि लष्करी पातळीवर भक्कम रणनीती आखण्यात आली आहे. पीओकेवरील दावा आता केवळ शब्दांपुरता मर्यादित राहिलेला नाही, तर भारत जागतिक व्यासपीठावरही हा मुद्दा अधिक जोमाने मांडत आहे.
तज्ज्ञांच्या मते, पाकिस्तानने चीनला या वादात सामील करून घेतल्याने भारताला कदाचित तात्पुरता धोका निर्माण होईल, पण या कृतीमुळे पाकिस्तान स्वतःच अधिक एकटा होण्याची शक्यता आहे. जागतिक पातळीवर अनेक देश पाकिस्तानच्या दहशतवादासंदर्भातील भूमिकेमुळे आधीच नाराज आहेत.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘भारताच्या ब्रह्मोस क्षेपणास्त्राने केला पाकिस्तानी हवाई तळ उद्ध्वस्त’, माजी पाकिस्तानी लष्करी अधिकाऱ्याचा खुलासा
पाकिस्तानची ही नवी चाल म्हणजे पीओकेवरील भारतीय दबावाला उत्तर देण्याचा हतबल प्रयत्न आहे. मात्र, चीनच्या मदतीनेही पाकिस्तान भारताच्या निर्धारापुढे टिकेल का? हा प्रश्न अनुत्तरितच आहे. एक गोष्ट मात्र निश्चित – भारताची पीओकेवरील भूमिका अधिक स्पष्ट, ठाम आणि निर्णायक होत चालली आहे. या पार्श्वभूमीवर, येणारे काही महिने काश्मीर वादाच्या इतिहासात निर्णायक ठरू शकतात.