इराणने आपले अणुसंवर्धन केंद्र अतिशय गुप्तपणे लपवून ठेवले आहे. त्यांचा फोर्डो संवर्धन प्रकल्प पर्वतांमध्ये सुमारे ३०० फूट खोलवर बांधलेला आहे. आणि त्याला अमेरिकेकडून धोका आहे. ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Iran Fordow Nuclear Site : इस्रायल-इराण युद्धाच्या पार्श्वभूमीवर जागतिक स्तरावर तणाव वाढत असताना, इराणच्या अत्यंत गुप्त फोर्डो अणु संवर्धन प्रकल्पावर जगाचे लक्ष केंद्रित झाले आहे. हा प्रकल्प डोंगरात सुमारे ३०० फूट खोल बांधण्यात आलेला असून, सध्या चालू असलेल्या संघर्षात तो रणनीतिकदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वाचा बनला आहे.
सीएनएनच्या अहवालानुसार, अलीकडेच उपग्रहाद्वारे घेण्यात आलेल्या छायाचित्रांमध्ये या प्रकल्पाचे विस्तृत स्वरूप दिसून आले आहे. पर्वतांमध्ये खोदलेले पाच बोगदे, विस्तीर्ण संरचना आणि मजबूत सुरक्षा व्यवस्था या प्रकल्पाचे वैशिष्ट्य आहे. अशा भौगोलिक स्थितीत वसलेला हा अणु प्रकल्प इस्रायलसारख्या देशाच्या सध्याच्या क्षेपणास्त्र प्रणालीपासून सुरक्षित आहे.
इराण आणि इस्रायलमधील युद्धाचा हा सहावा दिवस असून, आतापर्यंत शेकडो नागरिकांचा मृत्यू झाला आहे. इस्रायलने नुकतेच फोर्डो प्रकल्पावर हवाई हल्ला केला, ज्यात सुमारे १५००० सेंट्रीफ्यूज नष्ट झाल्याचा दावा करण्यात आला आहे. इस्रायलला वाटते की इराणकडे अण्वस्त्र तयार होऊ नयेत, यासाठी अमेरिकेसह अनेक पाश्चात्त्य देश एकत्र आले आहेत. मात्र इस्रायलकडे सध्या फोर्डोप्रमाणे खोलवर बांधलेल्या अणु तळावर पूर्णपणे हल्ला करण्याची क्षमता नाही.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : इराणमध्ये 50 इस्रायली लढाऊ विमानांनी कहरच केला; IDFचा मोठा दावा, ‘Centrifuge production site’ नष्ट
अमेरिकेच्या ताफ्यात असे अत्याधुनिक शस्त्र आहे जे फोर्डोसारख्या खोल बंकरला उद्ध्वस्त करू शकते. GBU-57 “बंकर बस्टर” बॉम्ब, ज्याला Massive Ordnance Penetrator (MOP) म्हणतात, हे शस्त्र जमिनीखाली लपलेल्या संरचना नष्ट करण्यासाठी विकसित करण्यात आले आहे.
या बॉम्बचे वजन सुमारे ३०,००० पौंड (13,600 किलो) आहे आणि हे शस्त्र २०० फूट खोलपर्यंत भेदक क्षमतेसह डिझाइन करण्यात आले आहे. फोर्डो प्रकल्प जरी ३०० फूट खोल असला तरी अमेरिकेचे B-2 स्टेल्थ बॉम्बर्स हे शस्त्र अतिशय अचूकपणे टाकू शकतात, आणि त्यामुळे हा हल्ला यशस्वी होण्याची शक्यता अधिक आहे.
फोर्डो अणु संवर्धन प्रकल्प गुप्तपणे आणि अत्यंत संरक्षणाखाली बांधला गेलेला आहे. इराणने हा प्रकल्प सार्वजनिक करण्यापूर्वी वर्षानुवर्षे गुप्ततेत ठेवला होता. अणु कार्यक्रमाचे समर्थन करताना इराण म्हणते की, त्यांचा उद्देश शांततामय अणुऊर्जा वापराचा आहे. मात्र, इस्रायल आणि अमेरिका हे म्हणतात की इराण गुप्तपणे अण्वस्त्र तयार करत आहे, आणि त्यामुळेच फोर्डोसारख्या सुविधांचा वापर केला जात आहे.
जगातील सामर्थ्यशाली राष्ट्रांमध्ये अणु प्रकल्पांभोवती निर्माण होणारे तणाव तिसऱ्या महायुद्धाची शक्यता निर्माण करू शकतात, असा इशारा तज्ञांनी दिला आहे. अमेरिकेकडे फोर्डोवर हल्ला करण्याची क्षमता असली तरी त्याचा परिणाम प्रचंड विनाशकारी आणि दीर्घकालीन संघर्षाला जन्म देणारा ठरू शकतो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Israel Iran War : हायपरसोनिक युद्धात नवा अध्याय; इराणने आपल्या शस्त्रागारातून बाहेर काढले ‘हे’ सर्वात धोकादायक क्षेपणास्त्र
इराणचा फोर्डो प्रकल्प आणि अमेरिकेच्या बंकर बस्टर क्षमतेने जग पुन्हा एकदा अण्वस्त्र संघर्षाच्या उंबरठ्यावर उभे केले आहे. या संघर्षातून बाहेर पडण्यासाठी राजनैतिक संवाद आणि संयम हाच एकमेव मार्ग असला तरी, सध्याची स्थिती संघर्षाकडे अधिक झुकते आहे, आणि त्याचे परिणाम संपूर्ण जगाला भोगावे लागतील