'रशिया मदत करण्यास सज्ज...' मॉस्कोकडून मोठे विधान, पाकिस्तानी परराष्ट्रमंत्र्यांशी झालेल्या चर्चेत दिली 'ही' ऑफर ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Russia mediation India Pakistan : काश्मीरमधील पहलगाम येथे नुकत्याच घडलेल्या भयानक दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारत आणि पाकिस्तानमधील तणाव अधिक गडद झाला आहे. याच पार्श्वभूमीवर, भारताचा दीर्घकालीन मित्र असलेल्या रशियाने मोठे पाऊल उचलत दोन्ही देशांमधील संघर्ष कमी करण्यासाठी मध्यस्थी करण्याची तयारी दर्शवली आहे.
रशियाचे परराष्ट्र मंत्री सर्गेई लावरोव्ह यांनी पाकिस्तानचे उपपंतप्रधान आणि परराष्ट्र मंत्री इशाक दार यांच्याशी फोनवर संवाद साधत मॉस्को तणाव कमी करण्यास मदतीस सज्ज असल्याचे सांगितले. रशियन परराष्ट्र मंत्रालयाकडून देण्यात आलेल्या निवेदनात स्पष्ट करण्यात आले आहे की, “नवी दिल्ली आणि इस्लामाबादमधील तणावात लक्षणीय वाढ झाली आहे आणि या परिस्थितीवर राजकीय तोडगा शोधण्यास आम्ही तयार आहोत, जर दोन्ही बाजूंनी परस्पर सहमती दर्शवली तर.”
२२ एप्रिल रोजी काश्मीरच्या पहलगाम भागात झालेल्या भ्याड हल्ल्यात २६ निष्पाप नागरिकांचा मृत्यू झाला होता. या हल्ल्यात बहुतांश पर्यटकांचा समावेश होता, आणि दहशतवाद्यांनी त्यांची ओळख विचारून थेट गोळ्या झाडल्या. हल्ल्यानंतर भारतात संतापाची लाट उसळली असून, पाकिस्तानवर हल्ल्याला प्रोत्साहन दिल्याचा आरोप करण्यात आला आहे. भारताने यानंतर सिंधू पाणी करार स्थगित करण्याचा निर्णय घेतला, ज्यामुळे पाकिस्तानने तीव्र प्रतिक्रिया नोंदवत भारताचे पाऊल एकतर्फी आणि बेकायदेशीर असल्याचा आरोप केला आहे. पाकिस्तानने या प्रकरणात आंतरराष्ट्रीय, पारदर्शक आणि तटस्थ चौकशीची मागणी केली आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘चर्चा बंद खोलीत व्हावी….’ भारताच्या कारवाईनंतर पाकिस्तानची UNSC मध्ये बैठकीपूर्वी विनंती
लावरोव्ह यांनी केवळ पाकिस्तानशीच नव्हे तर भारताचे परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांच्याशीही यापूर्वी संवाद साधला होता. त्या चर्चेदरम्यान त्यांनी भारत-पाकिस्तान दरम्यान निर्माण झालेल्या तणावावर चिंता व्यक्त केली होती आणि दोन्ही देशांनी शांततेचा मार्ग अवलंबावा असे आवाहन केले होते. रशियन परराष्ट्र मंत्रालयाने टेलिग्रामवर प्रसिद्ध केलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की, “काश्मीरमध्ये वाढत्या असुरक्षिततेच्या पार्श्वभूमीवर, रशिया मध्यस्थी करण्यास तयार आहे. मात्र, या प्रक्रियेसाठी भारत आणि पाकिस्तान दोघांचीही परस्पर इच्छाशक्ती अनिवार्य आहे.”
सध्या भारताने रशियाच्या या प्रस्तावावर औपचारिक प्रतिक्रिया दिलेली नाही, मात्र रशियाचे भारताशी असलेले दीर्घकालीन रणनीतिक संबंध पाहता, भारत हा प्रस्ताव फेटाळेल अशी शक्यता कमी आहे. मात्र, भारताने याआधीही पाकिस्तानशी कोणत्याही तिसऱ्या पक्षाच्या मध्यस्थीला विरोध दर्शवला आहे. या पार्श्वभूमीवर, रशियाची ही ऑफर केवळ राजनयिक प्रयत्न म्हणून मर्यादित राहील, की प्रत्यक्ष कृतीत रूपांतरित होईल, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरेल.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : म्युनिकमध्ये भारतीय समुदायाचा ‘शांती मार्च’; पहलगाम हल्ल्याविरोधात न्यायाची जोरदार मागणी
भारत-पाकिस्तान यांच्यातील तणाव काही नवीन नाही. मात्र, पहलगाम हल्ल्यानंतर निर्माण झालेली अस्थिरता आणि दोन्ही देशांनी घेतलेल्या ठाम भूमिकांमुळे दक्षिण आशियातील शांतता धोक्यात आली आहे. अशावेळी रशियाची ही मध्यस्थीची ऑफर जागतिक पातळीवर एक सकारात्मक पाऊल ठरू शकते, जर दोन्ही देशांनी ती स्वीकारली तर. रशियाचा हा प्रस्ताव केवळ चर्चेपुरता मर्यादित राहतो की भविष्यात भारत-पाक संबंधांमध्ये तोडगा शोधण्याच्या प्रक्रियेत निर्णायक भूमिका बजावतो, हे लवकरच स्पष्ट होईल.