पाकिस्तान किंवा भारताला तुर्कीची न वापरलेली रशियन S-400 क्षेपणास्त्रे का हवी आहेत? जाणून घ्या यामागचे कारण

तुर्कीचे अध्यक्ष रेसेप तय्यिप एर्दोगन यांच्या जवळचे मानले जाणारे माजी मंत्री कॅविट कॅग्लर यांनी एका मुलाखतीत म्हटले आहे की, तुर्कीने एस-400 तिसऱ्या देशाला विकून आपली सुटका करून घ्यावी. कॅग्लर हे तुर्कस्तानच्या F-16 विमानाने रशियन लढाऊ विमान पाडल्यानंतर दोन्ही देशांमध्ये शांतता प्रस्थापित करण्यात मोठी भूमिका बजावणारे नेते आहेत.

फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया

Follow Us:

Follow Us:

अंकारा: तुर्कीचे शक्तिशाली राजकारणी आणि माजी मंत्री कॅविट कॅग्लर यांनी म्हटले आहे की त्यांचा देश रशियाकडून खरेदी केलेली S-400 ट्रायम्फ क्षेपणास्त्र प्रणाली विकू शकतो. कॅग्लरने आपल्या वक्तव्यात कोणत्याही देशाचे नाव घेतलेले नाही. मात्र तुर्की पाकिस्तानला ते विकू शकते, असे मानले जात आहे. त्या बदल्यात अमेरिकेच्या F-35 कार्यक्रमात त्यांना प्रवेश मिळेल. ते म्हणाले की तुर्की असे करेल कारण ते S-400 शिवाय स्वतःची स्वदेशी मल्टीलेअर एयर डिफेन्स सिस्टीम विकसित करण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे. अलीकडे तुर्कीने ‘स्टील डोम’ नावाच्या अत्याधुनिक संरक्षण प्रणालीची योजना जाहीर केली. या घोषणेनंतर असे मानले जात आहे की, नाटो सदस्य तुर्की रशियाच्या S-400 क्षेपणास्त्र प्रणालीपासून दूर राहू शकतो.

S-400 तुर्कीच्या गोदामात धूळ खात पडली आहे

तुर्कस्तानने पाच वर्षांपूर्वी रशियाकडून S-400 क्षेपणास्त्र प्रणाली खरेदी केली होती. पण अमेरिकेच्या निर्बंधांमुळे ती तशीच पडून आहे. याच कारणामुळे अमेरिकेने तुर्कस्तानला F-35 कार्यक्रमातून वगळले होते आणि त्याच्या डिफेन्स इंडस्ट्रीवर विविध निर्बंधही लादले होते. डिसेंबर 2023 मध्ये तुर्कीचे संरक्षण मंत्री यासार गुलेर यांनी स्पष्ट केले होते की रशियाकडून खरेदी केलेली S-400 पृष्ठभागावरून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्र प्रणाली लष्करी साठ्यात राहील आणि आवश्यकतेनुसार वापरली जाईल.

अमेरिकेने तुर्कियेवर निर्बंध लादले होते

2019 मध्ये S-400 हा प्रोग्रॅम लाँच झाल्यांनतर अमेरिकेने तुर्कीच्या संरक्षण क्षेत्रावर निर्बंध लादले आणि तुर्कीला F-35 कार्यक्रमातून काढून टाकले. तुर्कस्तानने जगातील सर्वात शक्तिशाली मानल्या जाणाऱ्या F-35 लढाऊ विमानाऐवजी रशियन S-400 हवाई संरक्षण प्रणाली निवडली. जी जगातील केवळ निवडक देशांकडे आहे. तथापि खरेदीत घाई दाखवली असली तरी तुर्कीने अद्याप S-400 हवाई संरक्षण यंत्रणा तैनात केलेली नाही. तज्ज्ञांचा असा अंदाज आहे की तुर्कीने आपल्या क्षेपणास्त्र संरक्षण नेटवर्कमध्ये S-400 चा समावेश केलेला नाही अमेरिकेच्या पुढील निर्बंधांचा धोका आणि भविष्यात आपली हवाई शक्ती वाढवण्यासाठी सहकार्य.

तुर्किये एस-४०० प्रणाली कोणाला विकू शकतात?

माजी मंत्री कॅविट कॅग्लर यांनी एका मुलाखतीत म्हटले आहे की तुर्कीने एस-400 तिसऱ्या देशाला विकून आपली सुटका करून घ्यावी. “जर तो मी असतो, तर मी S-400 विकून टाकले असते,” असे कॅग्लर म्हणाले. बरेच देश आहेत जे सिस्टम खरेदी करण्यास इच्छुक आहेत. तुर्की आपल्या भागीदार अझरबैजानला S-400 विकू शकेल का? असे विचारले असता कॅलगर म्हणाले, “नाही, पाकिस्तान ते विकत घेईल, भारत ते विकत घेईल.” कॅग्लर यांच्या कार्याची दखल घेत रशियाने त्यांना २०१७ मध्ये ऑर्डर ऑफ फ्रेंडशिप बहाल केली. त्यामुळे तुर्कस्तानला S-400 च्या विक्रीवर रशियाच्या प्रतिक्रियेबाबत त्यांनी दिलेली सूचना खूप महत्त्वाची ठरू शकते.

रशियाची मान्यता मिळवणे तुर्कीसाठी सोपे नाही

अहवालानुसार तुर्कस्तानला S-400 तिसऱ्या पक्षाला विकण्यासाठी रशियाची मंजुरी घ्यावी लागणार आहे. मात्र तुर्कस्तान S-400 क्षेपणास्त्र प्रणाली तिसऱ्या देशाला विकण्याची शक्यता दूरची वाटते कारण एर्दोगन प्रशासनाने अद्याप या रशियन प्रणालीपासून मुक्ती मिळवायची आहे असे कोणतेही संकेत दिलेले नाहीत. याउलट तुर्कीने आतापर्यंत अशा सर्व शक्यता नाकारल्या आहेत.

S-400 विक्रीच्या दाव्यावर तुर्कीचे काय म्हणणे आहे?

या वर्षी जानेवारीमध्ये यूएसचे उप परराष्ट्र सचिव व्हिक्टोरिया नुलँड यांनी सांगितले की, S-400 समस्येचे निराकरण झाल्यास तुर्की F-35 कार्यक्रमात पुन्हा सामील होऊ शकते. मात्र तुर्किये या मुद्द्यावर अमेरिकेच्या अटी मान्य करण्यास नकार देत आहेत. या वर्षी मे मध्ये तुर्कीचे संरक्षण मंत्री यासर गुलर यांनी रशियाकडून खरेदी केलेल्या पृष्ठभागावरून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्र प्रणाली दुसऱ्या देशाला शक्यतो युक्रेनला पोहोचवण्याचा अंकाराचा हेतू असल्याचे दिसत आहे.

Web Title: Why pakistan or india might want turkeys unused russian s 400 missiles nrhp

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com