वयाआधीच येतेय तारूण्य, काय होतोय शरीरावर परिणाम (फोटो सौजन्य - iStock)
काही मुलांमध्ये, मग ते मुलगा असो वा मुलगी, तारुण्य येण्याची चिन्हे लवकर दिसू लागतात. तारुण्य येण्याची चिन्हे म्हणजे सेकेंडरी सेक्शुअल कॅरेक्टर. यामध्ये पुरुषांमध्ये दाढी आणि काखेचे केस लवकर वाढणे आणि महिलांमध्ये स्तनांचा लवकर विकास यांचा समावेश आहे. सहसा, मुलींमध्ये ११ वर्षांनंतर आणि पुरुषांमध्ये १३ वर्षांनंतर ही चिन्हे थोडीशी दिसू लागतात, परंतु एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की जर ही चिन्हे वेळेपूर्वी दिसली तर त्यामुळे अनेक समस्या उद्भवू शकतात.
पहिली गोष्ट म्हणजे यामुळे वृद्धत्व खूप लवकर येते आणि दुसरे म्हणजे, यामुळे हृदयरोग, लठ्ठपणा आणि मधुमेहाचा धोकादेखील वाढतो असे या अभ्यासातून सिद्ध करण्यात आले आहे.
लवकर मासिक पाळी धोकादायक
बक इन्स्टिट्यूट फॉर रिसर्च ऑन एजिंगच्या शास्त्रज्ञांनी केलेल्या ताज्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की कमी वयात मासिक पाळी सुरू होणे किंवा लवकर आई होणे यामुळे भविष्यात गंभीर आजारांचा धोका वाढू शकतो. संशोधनानुसार, ज्या मुलींना ११ वर्षांआधी मासिक पाळी सुरू होते किंवा ज्या महिला २१ वर्षांआधी मुलाला जन्म देतात त्यांना टाइप-२ मधुमेह, हृदय अपयश आणि लठ्ठपणाचा धोका दुप्पट निर्माण होतो.
इतकेच नाही तर गंभीर चयापचय समस्यांचा धोकाही चार पटीने वाढतो. नवीन संशोधनातून असे दिसून आले आहे की ज्या महिलांना ११ वर्षापूर्वी मासिक पाळी येते किंवा २१ वर्षापूर्वी आई होतात त्यांना मधुमेह, हृदयविकार आणि लठ्ठपणाचा धोका दुप्पट असतो, तर चयापचय रोगांचा धोका चार पटीने वाढतो. उशिरा तारुण्य आणि प्रसूतीमुळे वृद्धत्वाचा दर कमी होतो.
शरीरावर दीर्घकालीन परिणाम
अभ्यासात हे स्पष्ट झाले आहे की लैंगिक परिपक्वता आणि कमी वयात आई होणे याचा महिलांच्या शरीरावर दीर्घकालीन परिणाम होतो. संशोधकांना असे आढळून आले की अशा महिलांना केवळ शारीरिक आजारांचाच नव्हे तर वयाशी संबंधित अनेक समस्यांचा धोका जास्त असतो. या संशोधनानुसार, लवकर तारुण्य आणि प्रसूतीचा अनुभव भविष्यात अशा आजारांचे मुख्य कारण बनू शकतो, ज्यांचा आतापर्यंत सामान्य आरोग्य सेवेमध्ये समावेश नव्हता.
उशिरा तारुण्य आणि प्रसूतीचे अनेक फायदे
संशोधनातून असेही दिसून आले आहे की ज्या महिलांना मासिक पाळी उशिरा सुरू होते किंवा ज्यांनी उशिरा बाळाला जन्म दिला त्यांच्यात दीर्घायुष्य, कमी अशक्तपणा आणि उशिरा वृद्धत्व अशी वैशिष्ट्ये होती. या महिलांना मधुमेह आणि अल्झायमरसारख्या वयाशी संबंधित आजारांचा धोका कमी असल्याचेदेखील आढळून आले. याचा अर्थ असा की प्रजनन वेळेचा महिलांच्या वयावर आणि आजारांवर थेट परिणाम होतो.
अनुवांशिक पातळीवर मिळालेली महत्त्वाची माहिती
सुमारे २ लाख महिलांच्या डेटाचे विश्लेषण करून हा अभ्यास करण्यात आला. यामध्ये, १२६ अनुवांशिक मार्कर आढळले जे लवकर तारुण्य आणि मातृत्व शरीराच्या वयावर आणि आजारांवर कसा परिणाम करते हे सांगतात. संशोधन पथकाला असे आढळून आले की हे अनुवांशिक बदल दीर्घायुष्य आणि वृद्धत्वाशी थेट संबंधित मार्गांशी संबंधित आहेत. यामध्ये IGF-1, वाढ संप्रेरक, AMPK आणि mTOR सिग्नलिंग सारखे मार्ग समाविष्ट आहेत, जे चयापचय आणि वृद्धत्वाचे प्रमुख नियामक मानले जातात.