(फोटो सौजन्य: Pinterest)
नवरात्र फक्त एक सण नाही, तर शक्तीच्या अस्तित्वाचा उत्सव आहे. असे मानले जाते की नवरात्रातील नऊ दिवस देवी दुर्गा आपल्या भक्तांमध्ये वावरतात आणि त्यांना आपल्या दिव्य स्वरूपाचा अनुभव करून देतात. देवी केवळ कथा आणि ग्रंथांपुरती मर्यादित नाही, तर मंदीरातील घंटांचा नाद, दीपांच्या प्रकाशात, मंत्रोच्चाराच्या स्वरांमध्ये तिचे आशीर्वाद जाणवतात. नवरात्राच्या काळात प्रत्येक घर छोटेसे मंदिरच बनते, परंतु काही पवित्र स्थळे अशी आहेत जिथे शक्तीची ऊर्जा विशेषतः प्रकट झालेली मानली जाते. या तीर्थक्षेत्रांत परंपरा, श्रद्धा आणि इतिहास एकत्र येऊन देवीची दिव्य उपस्थिती अनुभवता येते.
वैष्णो देवी मंदिर, जम्मू-कश्मीर
त्रिकुटा पर्वतावर वसलेले वैष्णो देवी धाम भारतातील सर्वात प्रसिद्ध तीर्थांपैकी एक आहे. नवरात्राच्या काळात येथे भक्तांची प्रचंड गर्दी होते. गुहेत तीन पिंड्यांच्या रूपात माता महाकाली, महालक्ष्मी आणि महासरस्वती यांची पूजा केली जाते. असा विश्वास आहे की नवरात्रात देवी विशेष जागृत होऊन भक्तांना सुख-समृद्धीचे आशीर्वाद देते.
चामुंडा देवी मंदिर, हिमाचल प्रदेश
कांगडा जिल्ह्याजवळील चामुंडा देवी मंदिर हे मां दुर्गेच्या उग्र रूपाला समर्पित आहे. नवरात्रात येथे दुर्गासप्तशतीचा अखंड पाठ आणि विशेष अनुष्ठान होतात. भक्तांचे मत आहे की या काळात देवी स्वतः येथे उपस्थित राहून सर्व वाईट शक्तींवर मात करून भक्तांचे रक्षण करते.
दक्षिणेश्वर काली मंदिर, पश्चिम बंगाल
हुगळी नदीच्या किनारी असलेले हे मंदिर भव्य कालीमातेचे केंद्र असून श्रीरामकृष्ण परमहंस यांच्या स्मृतींशी जोडलेले आहे. नवरात्राच्या काळात, विशेषत: महाअष्टमी आणि महानवमीला, हजारो भक्त येथे येऊन देवी भुवनेश्वरीच्या रूपात कालीमातेची कृपा मागतात.
कामाख्या मंदिर, आसाम
गुवाहाटीच्या नीलाचल टेकडीवर वसलेले कामाख्या मंदिर शक्तिपीठांमध्ये अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. येथे देवी सतीच्या योनिभागाची पूजा केली जाते, जी सृष्टीशक्तीचे प्रतीक आहे. नवरात्राच्या दिवसांत या मंदिरातील सृजनशक्ती विशेष जागृत झालेली मानली जाते.
अंबाजी मंदिर, गुजरात
गुजरात-राजस्थान सीमेवर असलेले अंबाजी मंदिर ५१ शक्तिपीठांपैकी एक आहे. येथे देवीची मूर्ती नसून एक पवित्र यंत्राची पूजा केली जाते. नवरात्रात येथे भजन, गरबा आणि भक्तीचे अनोखे वातावरण अनुभवायला मिळते.
5 स्टार आणि 7 स्टार हॉटेलमध्ये काय अंतर असतं? अनेकांना ओळखता येत नाही यातील तफावत
छतरपूर मंदिर, दिल्ली
दिल्लीतील हे विशाल मंदिर मां कात्यायनीला समर्पित आहे. नवरात्राच्या काळात लाखो भक्त येथे जमा होतात. विशेष अनुष्ठाने आणि स्तोत्रपठणामुळे मंदिराचे वातावरण दिव्य व पवित्र होते. सर्व नऊ दिवस येथे उत्सवमय वातावरण असते.
ज्वालामुखी मंदिर, हिमाचल प्रदेश
हे मंदिर आपल्या नैसर्गिक ज्योतींसाठी प्रसिद्ध आहे. चट्टानांमधून तेल किंवा घीशिवाय प्रकट होणाऱ्या या ज्वाळा देवीची सजीव उपस्थिती मानल्या जातात. नवरात्राच्या काळात येथे श्रद्धा आणि भक्तीचा उन्मेष अधिक गहिरा होतो. अशा प्रकारे नवरात्र हे केवळ एक सण नसून देवीच्या जागृत स्वरूपाचा, शक्तिपीठांचा आणि भक्ती-आस्थेच्या संगमाचा दिव्य उत्सव आहे.
