मुंबई : अरब राष्ट्रांतील प्रगतशील राष्ट्र म्हणून सौदी अरेबियाकडे पाहिलं जातं. सौदी अरेबिया खूप वेगाने बदलत आहे आणि जगाला त्याची जाणीव आहे. आता संगीत महोत्सव आणि चित्रपट महोत्सवही आहेत. जत्राही सजतात आणि मोठमोठे शॉपिंग मॉल्सही रात्री उशिरापर्यंत सुरू असतात. क्राउन प्रिन्स मोहम्मद बिन सलमान (MBS) देशाचे चित्र बदलत आहेत. आता महिलांना गाडी चालवण्याचे स्वातंत्र्य आहे. ती काळ्या आबाया (पूर्ण बुरखा) ऐवजी तिच्या आवडीचा बुरखा घालू शकते.
आज व्हॅलेंटाईन डे आहे. त्याचा परिणाम सौदी अरेबियातही दिसून येतो. इथल्या मॉल्समध्ये हजारो गिफ्ट्स आहेत. होय, एक निर्बंध आहे. आणि तो म्हणजे कोणत्याही दुकानदाराला जाहिरात किंवा डिस्प्ले बोर्डवर ‘व्हॅलेंटाईन डे’ लिहिता येणार नाही.
फक्त शाब्दिक अंतर
‘रॉयटर्स आणि एएफपी’ या वृत्तसंस्थेने सौदी अरेबियातील व्हॅलेंटाईन डेबाबत वृत्त प्रकाशित केले आहे. त्यांच्या मते, बहुतेक शॉपिंग मॉल्सच्या प्रदर्शनांमध्ये शेकडो आणि हजारो भेटवस्तू असतात. यामध्ये महिलांच्या कपड्यांपासून ते महागडे परफ्यूम आणि पाकीट, ब्रेसलेटही उपलब्ध आहेत. सौदी अरेबियाची तरुण पिढीही या भेटवस्तू मोठ्या आवडीने खरेदी करत आहे. पण, कुठेही व्हॅलेंटाईन डे असा शब्द लिहिलेला सापडणार नाही.
दुकानात महिलांचे खास आणि सामान्य कपडे प्रदर्शित केले जातात. बहुतेकांचा रंग लाल रंगाचा असतो. हा रंग व्हॅलेंटाईन डेचे प्रतिक आहे. येथे उपस्थित असलेल्या एका सेल्समनने सांगितले – व्यवस्थापनाने आम्हाला डिस्प्ले विंडो सर्वोत्तम प्रकारे सजवण्यास सांगितले आहे. पण, व्हॅलेंटाईन डे हा शब्द कुठेही वापरू नये, असाही कडक आदेश आहे.
सौदी अरेबियात अजूनही धार्मिक स्फूर्तीची व्यवस्था आहे. त्यांच्याकडून काही आदेशही जारी करण्यात आले आहेत. त्यात व्हॅलेंटाइन डे हा शब्द न वापरण्याचाही समावेश आहे. एकूणच, व्हॅलेंटाईन डेचा प्रभाव सौदी अरेबियातही जाणवू शकतो, जिथे केवळ धार्मिक सणांनाच सुट्ट्या मिळत होत्या.
क्राउन प्रिन्स सलमानला 2030 पर्यंत देशाच्या तेलावर आधारित अर्थव्यवस्थेच्या पलीकडे जायचे आहे आणि त्यासाठी ते मोठे बदल करत आहेत. यासाठी धार्मिक पोलिसिंगचा कडकपणाही बऱ्याच अंशी कमी करण्यात आला आहे. सौदीला पर्यटनावर आधारित अर्थव्यवस्था बनवण्याचे कामही वेगाने केले जात आहे.
मात्र, व्हॅलेंटाईन डेच्या दिवशी दुकानांमध्ये लावण्यात आलेल्या महिलांच्या कपड्यांबाबतही काही लोक अस्वस्थ आहेत. एक महिला म्हणाली- या सगळ्या गोष्टी बघून आम्हाला फारसे बरे वाटत नाही. पण, काही लोकांना ते आवडले तर त्यांच्या आवडीचा विषय आहे.
तरुण पिढीची इच्छा
देशातील निम्म्याहून अधिक लोकसंख्येचे वय 35 वर्षांपेक्षा कमी आहे. व्हॅलेंटाइन त्यांच्यासाठी खास आहे. रियाधमधील 36 वर्षीय सेल्सवुमन खुलोद म्हणाली – पूर्वी लोक व्हॅलेंटाइन डे साजरा करत नव्हते, पण आता बरेच लोक तो साजरा करतात. यावेळी लाल कपड्यांना विशेष मागणी असते.
काही दुकाने सवलतही देत आहेत. 22 वर्षीय रीम अल खतानी म्हणतात – सौदी समाज बदलत आहे. लोक आता व्हॅलेंटाईन डे स्वीकारू लागले आहेत. मात्र, त्याचे नाव अद्याप घेतले जात नाही. सध्या, आम्ही तो फक्त कॅफे आणि रेस्टॉरंटमध्ये साजरा करू शकतो.