Vitamin D ची कतरमता असेल तर काय खावे (फोटो सौजन्य - iStock)
व्हिटॅमिन डी हे शरीरासाठी अत्यंत महत्त्वाचे पोषक तत्व आहे. जर त्याची कमतरता असेल तर त्याचा पहिला परिणाम कॅल्शियमच्या शोषणावर होतो. जर शरीरात व्हिटॅमिन डी नसेल तर कॅल्शियम योग्यरित्या शोषले जाणार नाही आणि त्यामुळे हाडे कमकुवत होतात. व्हिटॅमिन डी रक्तदाब नियंत्रित करण्यात आणि पॅराथोर्मोन संतुलित करण्यातदेखील महत्त्वाची भूमिका बजावते. पॅराथोर्मोन कॅल्शियमचे चयापचय नियंत्रित करते. व्हिटॅमिन डीच्या कमतरतेमुळे शरीरात सूज येणे, सतत शरीरदुखी, पाठदुखी, खांदेदुखी आणि सांधेदुखी यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.
व्हिटॅमिन डी च्या कमतरतेवर मात कशी करावी? ओस्वी हेल्थकेअरचे संचालक डॉ. प्रखर सिंह तुम्हाला व्हिटॅमिनच्या कमतरतेचे तोटे काय आहेत आणि व्हिटॅमिन डीची कमतरता टाळण्यासाठी तुम्ही कोणत्या गोष्टींचे सेवन करावे हे सांगत आहेत.
व्हिटॅमिन डीसाठी फक्त सूर्यप्रकाशावर अवलंबून राहू नका
डॉक्टर म्हणाले की, सामान्यतः असे मानले जाते की उन्हात उभे राहिल्याने पुरेसे व्हिटॅमिन डी मिळते. परंतु भारतासारख्या सनी ठिकाणीही त्याची कमतरता आढळते. यामागे अनेक कारणे आहेत – जीवनशैली आणि ऑफिस कल्चर, त्वचेचा रंग आणि मेलेनिन. भारतीयांच्या त्वचेत मेलेनिनचे प्रमाण जास्त असते. मेलेनिन सूर्याच्या किरणांना परावर्तित करते, ज्यामुळे व्हिटॅमिन डी चे उत्पादन कमी होते.
शरीरात सतत थकवा जाणवतो? विटामिन डी ची कमतरता भरून काढण्यासाठी आहारात करा ‘या’ पदार्थांचा समावेश
योग्य वेळी सूर्यप्रकाश घेणेदेखील महत्वाचे
डॉक्टर म्हणाले की, व्हिटॅमिन डीसाठी सर्वात फायदेशीर सूर्यप्रकाश सकाळी ६ ते सकाळी ८ वाजेपर्यंत असतो, जेव्हा किरणे तिरकी असतात. दुपारचा तीव्र सूर्यप्रकाश केवळ हानिकारकच नाही तर त्वचेच्या कर्करोगाचा धोकादेखील वाढवू शकतो.
याशिवाय व्हिटॅमिन डी च्या कमतरतेवर मात करण्याचे मार्ग वेगवेगळे आहेत. डॉक्टर म्हणाले की, व्हिटॅमिन डी ची कमतरता केवळ सूर्यप्रकाशानेच दूर करणे नेहमीच शक्य नसते. यासाठी पूरक आहार आणि इंजेक्शन देखील प्रभावी उपाय आहेत. याशिवाय, तुम्ही तुमच्या आहाराची देखील विशेष काळजी घेतली पाहिजे.
१६ रुपयांच्या इंजेक्शनने व्हिटॅमिन डी ची पूर्ण मात्रा
डॉक्टरांनी सांगितले की व्हिटॅमिन डीची कमतरता टाळण्यासाठी, तुम्ही वर्षातून एकदा व्हिटॅमिन डी इंजेक्शन घेऊ शकता. ते संपूर्ण वर्षभर शरीराची कमतरता पूर्ण करते. त्याची किंमत देखील खूप कमी आहे, म्हणजे सुमारे ₹ १६. दुसरा पर्याय कॅप्सूल किंवा शॉट्स आहे. सहसा, १२ आठवड्यांसाठी दर आठवड्याला एक कॅप्सूल घेण्याचा सल्ला दिला जातो. त्यानंतर, ते अंतर देऊन पुनरावृत्ती करता येते.
Strong Bones: हाडांचा सापळा बनवेल विटामिन D ची कमतरता, ऊन नसेल तर 5 पदार्थाने होतील हाडं मजबूत
व्हिटॅमिन डी साठी काय खावे
डॉक्टरांनी सांगितले की व्हिटॅमिन डी काही प्रमाणात आहारातून देखील घेता येते. दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ चांगले स्रोत आहेत. त्याचे प्रमाण मसूर आणि बीन्समध्ये आढळते. लक्षात ठेवा की व्हिटॅमिन डी हे चरबी-विरघळणारे जीवनसत्व आहे आणि ते उष्णतेसाठी देखील संवेदनशील आहे. म्हणजेच, अन्न जास्त शिजवल्यास किंवा वारंवार गरम केल्यास त्याचे प्रमाण कमी होते.
अन्न वारंवार गरम करणे टाळा. भारतात अन्न वारंवार गरम करण्याची सवय सामान्य आहे. यामुळे केवळ पौष्टिक मूल्य नष्ट होत नाही तर तेलातील अँटीऑक्सिडंट्स देखील नष्ट होतात. वारंवार गरम केल्यावर तेलात हानिकारक संतृप्त फॅटी अ‍ॅसिड आणि विषारी पदार्थ तयार होऊ लागतात.
