साध्वी प्रज्ञासिंह, कर्नल पुरोहित दोषी की निर्दोष? मालेगाव बॉम्बस्फोटाचा आज निकालाचा दिवस, आतापर्यंत काय- काय घडलं? (फोटो सौजन्य-X)
Malegaon bomb blast News in Marathi : महाराष्ट्रातील मालेगाव (Malegaon bomb blast) शहरातील प्राणघातक बॉम्बस्फोट प्रकरणात राष्ट्रीय तपास यंत्रणेचे विशेष न्यायालय १७ वर्षांनंतर आज, ३१ जुलै रोजी निकाल देण्याची शक्यता आहे. नाशिक जिल्ह्यातील मुस्लिमबहुल या शहरात २९ सप्टेंबर २००८ रोजी हा स्फोट झाला. हा स्फोट नवरात्री आणि रमजान महिन्याच्या पूर्वसंध्येला होता. या स्फोटात सहा जणांचा मृत्यू झाला होता आणि १०० जण जखमी झाले होते.
मालेगाव येथे २००८ च्या बॉम्बस्फोट प्रकरणातील मुख्य आरोपी भोपाळच्या माजी खासदार साध्वी प्रज्ञा ठाकूर आहेत. साध्वी व्यतिरिक्त, लेफ्टनंट कर्नल प्रसाद पुरोहितसह ७ आरोपी आहेत, ज्यांच्यावर दहशतवादी कट रचणे, खून करणे, धार्मिक उन्माद पसरवणे असे आरोप आहेत. या प्रकरणात विशेष न्यायाधीश ए.के. लाहोटी यांनी सर्व आरोपींना ३१ जुलै रोजी न्यायालयात हजर राहण्याचे आदेश दिले आहेत. विशेष न्यायालयात हा निर्णय आल्यामुळे, संकुलातील इतर न्यायालयांना त्या दिवशी इतर खटल्यांची सुनावणी पुढे ढकलण्यास किंवा व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे सुनावणी करण्यास सांगितले आहे.
महाराष्ट्रातील नाशिक जिल्ह्यातील मालेगाव (Malegaon bomb blast) येथे सुमारे १७ वर्षांपूर्वी २९ सप्टेंबर २००८ रोजी बॉम्बस्फोट झाला होता. या स्फोटात ६ जणांचा मृत्यू झाला होता. याशिवाय १०० हून अधिक लोक जखमी झाले होते. रमजानमध्ये लोक नमाज अदा करण्यासाठी जात असताना हा स्फोट झाला होता. त्यामुळेच जखमींची संख्या जास्त होती.
हल्ल्याच्या एक दिवसानंतर, ३० सप्टेंबर २००८ रोजी मालेगावच्या आझादनगर पोलीस ठाण्यात गुन्हा दाखल करण्यात आला. त्यावेळी येथे ३०७, ३०२, ३२६, ३२४, ४२७, १५३-अ, १२०ब, स्फोटक कायदा आणि शस्त्रास्त्र कायद्याअंतर्गत गुन्हा दाखल करण्यात आला होता.
माजी खासदाराच्या नावावर ही दुचाकी नोंदवण्यात आली होती. सुरुवातीला पोलिसांनी या प्रकरणाचा तपास केला होता, परंतु नंतर संपूर्ण तपास एटीएसकडे सोपवण्यात आला. एलएमएल फ्रीडम (MH15P4572) या क्रमांकाच्या दुचाकीमध्ये हा स्फोट झाल्याचे उघड झाले. या दुचाकीमध्ये बॉम्ब ठेवण्यात आला होता. वाहनावर सापडलेला नंबर चुकीचा होता आणि त्याचा चेसिस नंबर आणि इंजिन नंबर देखील मिटवण्यात आला होता.
या प्रकरणाच्या तपासात, एफएसएल टीमला वाहनाचा योग्य क्रमांक सापडला, ज्यामुळे हे वाहन साध्वी प्रज्ञा सिंह ठाकूर यांच्या नावावर असल्याचे उघड झाले. घटनेच्या सुमारे एक महिन्यानंतर, साध्वी प्रज्ञा ठाकूरसह आणखी २ जणांना अटक करण्यात आली. संपूर्ण प्रकरणात ११ जणांना अटक करण्यात आली होती, तर साध्वी प्रज्ञा यांना या प्रकरणात मुख्य आरोपी बनवण्यात आले होते.
एकंदरीत, मालेगाव बॉम्बस्फोट प्रकरणाचा तपास पोलिस, एटीएस आणि एनआयएने केला आहे. संपूर्ण खटल्याच्या सुनावणीदरम्यान, ३०० हून अधिक साक्षीदारांचे जबाब नोंदवण्यात आले, जे मुख्य खटल्यात साक्षीदार होते त्यांनी न्यायालयात बयान फेडले. संपूर्ण खटल्याची सुनावणी होऊन जवळजवळ १७ वर्षे झाली आहेत. आतापर्यंत या प्रकरणात ३५ साक्षीदार बयान फेडले आहेत. साक्षीदारांनी न्यायालयात अनेक वेळा सांगितले आहे की त्यांना धमकी देऊन बंदुकीच्या धाकावर त्यांचे जबाब घेण्यात आले. साक्षीदार वारंवार बयान फेडत असल्याबद्दल न्यायालयानेही नाराजी व्यक्त केली होती. तथापि, आज १७ वर्षांनंतर न्यायालय या प्रकरणावर निकाल देऊ शकते.
२९ सप्टेंबर २००८: मालेगावमध्ये बॉम्बस्फोट, ६ जणांचा मृत्यू, १०० हून अधिक जखमी
२००८ ऑक्टोबर : महाराष्ट्र एटीएसने तपास सुरू केला, साध्वी प्रज्ञा आणि कर्नल पुरोहित यांच्यासह इतरांना अटक
२००९: तपास एनआयएकडे सोपवण्यात आला
२०११: एनआयएने पहिले आरोपपत्र दाखल केले.
२०१६: एनआयएने साध्वी प्रज्ञा आणि इतर ६ जणांविरुद्ध नवीन आरोपपत्र दाखल केले, पुराव्याअभावी मकोका रद्द केला
२०१७: सर्वोच्च न्यायालयाने कर्नल पुरोहित यांना जामीन मंजूर केला
२०१७: न्यायालयाने साध्वी प्रज्ञा यांनाही जामीन मंजूर केला
२०१८: मुंबईतील विशेष एनआयए न्यायालयाने या प्रकरणात आरोप निश्चित केले
२०१९: साध्वी प्रज्ञा लोकसभा निवडणूक जिंकल्या, भोपाळमधून खासदार झाल्या
२०२३-२०२४: अनेक साक्षीदारांनी बडगा फिरवला, एटीएसकडून दबाव आल्याचा आरोप
३१ जुलै २०२५: न्यायमूर्ती ए.के. लाहोटी निकाल जाहीर करतील अशी अपेक्षा
