दहशतवाद्यांचा काश्मीरच्या पर्यटन अन् अर्थव्यवस्थेवर डोळा; पण कापला जाणार पाकिस्तानचाच गळा

काश्मिरींनी दहशतवाद आणि पाकिस्तानला उत्तर दिले आहे. जम्मू आणि काश्मीर विधानसभेने पहलगाम घटनेचा एकमताने निषेध केला आहे. पहलगामसारखी घटना पुन्हा घडू नये यासाठी भारताकडून तयारी केली जात आहे.

पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यामुळे जम्मू काश्मीरच्या पर्यटनावर विपरित परिणाम होणार असल्याचे दिसत आहे (फोटो - सोशल मीडिया)

Follow Us:

Follow Us:

पहलगाममध्ये पाकिस्तान पुरस्कृत दहशतवाद्यांनी २६ पर्यटकांच्या हत्येमागे दोन मुख्य कारणे असल्याचे दिसून येते. एक, काश्मीरची पर्यटनामुळे मजबूत होत असलेली अर्थव्यवस्था नष्ट करणे. गेल्या वर्षी लाखो पर्यटकांनी काश्मीरला भेट दिली आणि दशकांच्या दहशतवादानंतर, खोऱ्याची अर्थव्यवस्था पुन्हा रुळावर येऊ लागली. दुसरे म्हणजे, सीमेपलीकडे बसलेल्या दहशतवादी आणि त्यांच्या समर्थकांना संपूर्ण भारतात जातीय हिंसाचार पसरावा आणि यादवी युद्धासारखी परिस्थिती निर्माण व्हावी अशी इच्छा होती. म्हणून, त्यांनी पर्यटकांची नावे आणि धर्म शोधून काढले आणि नंतर हल्ला केला. दहशतवाद्यांच्या या नापाक योजना उध्वस्त करण्याचा आणि त्यांना योग्य उत्तर देण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे आपण संपूर्ण देशात जातीय सलोखा राखला पाहिजे आणि या उन्हाळ्यात पर्यटनासाठी काश्मीरला भेट दिली पाहिजे.

या संदर्भात, अभिनेते अतुल कुलकर्णी यांनी प्रेरणादायी काम केले. पहलगाम हल्ल्यानंतर, तेही गर्दीच्या हंगामात, काश्मीरला प्रवास बुकिंग जवळजवळ ९० टक्क्यांनी कमी झाल्याचे त्यांनी पाहिले तेव्हा ते २७ एप्रिल रोजी पहलगामला पोहोचले. ते म्हणाले, ‘मी निर्णय घेतला की मला इथे येऊन लोकांना हा संदेश द्यायचा आहे की जर आपल्याला दहशतवाद्यांनी जिंकायचे नसेल, तर आपल्याला जो संदेश देण्यात आला आहे तो म्हणजे – ‘इथे येऊ नका’, म्हणून भाऊ, आपण नक्कीच येऊ.’

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

हे आमचे काश्मीर आहे, आम्ही इथे येऊ. मोठ्या संख्येने पर्यटक येतील. पण या दुःखद घटनेने एक गोष्ट सिद्ध केली आहे: काश्मीर बदलले आहे. पर्यटकांना सुरक्षितता प्रदान करण्याचा प्रयत्न करताना काश्मिरींनी आपले जीवन धोक्यात घातले, ज्यामध्ये सय्यद आदिल हुसेन शाह या घोडागाडी चालकालाही आपला जीव गमवावा लागला. जेव्हा त्याने एका दहशतवाद्याकडून रायफल हिसकावण्याचा प्रयत्न केला. काश्मिरींनी पर्यटकांसाठी त्यांच्या हृदयाचे आणि घराचे दरवाजे उघडलेच नाहीत तर त्यांना पाठीवर बसवून सुरक्षित ठिकाणी नेले. टॅक्सी चालक आणि हॉटेल मालकांनी पर्यटकांकडून पैसे घेतले नाहीत आणि त्यांना त्यांच्या घरी सुरक्षितपणे पाठवण्याची व्यवस्था केली. दहशतवाद आणि पाकिस्तानविरुद्ध मोठ्या संख्येने काश्मिरी रस्त्यावर उतरले हेही तितकेच कौतुकास्पद होते.

पर्यटन हा सर्वात मोठा उद्योग

काश्मिरींनी दहशतवाद आणि पाकिस्तानला उत्तर दिले आहे. जम्मू आणि काश्मीर विधानसभेने पहलगाम घटनेचा एकमताने निषेध केला आहे. नॅशनल कॉन्फरन्सचे प्रमुख फारुख अब्दुल्ला यांना अशी कारवाई हवी आहे की पहलगामसारखी घटना पुन्हा घडू नये. आता या संदर्भात संसदेचे विशेष अधिवेशन बोलावण्याची गरज आहे. काँग्रेससह देशातील संपूर्ण विरोधी पक्षाने जबाबदारीने आपली भूमिका बजावली आहे. आठ वर्षांमध्ये (२०१४ ते २०२१) ही गुंतवणूक कधीही ९०० कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचली नाही, परंतु २०२२-२३ मध्ये ती २,१५० कोटी रुपयांच्या पुढे गेली आणि गेल्या आर्थिक वर्षात ५,००० कोटी रुपयांवर पोहोचली. लोकशाही मजबूत होत होती, लोकांचे उत्पन्न वाढत होते, नवीन संधी उदयास येत होत्या पण पहलगाममुळे भविष्यावर काळे ढग दाटून आले आहेत.

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा

अहवालांनुसार, जवळजवळ ९० टक्के पर्यटकांचे बुकिंग रद्द करण्यात आले आहे. एका हॉटेल असोसिएशनने म्हटले आहे की केवळ ऑगस्टसाठी १३ लाख बुकिंग रद्द करण्यात आल्या आहेत. जरी बहुतेक राज्यांमध्ये पर्यटन हे सामान्यतेचे मापन नसले तरी जम्मू आणि काश्मीरमध्ये ते अत्यंत महत्त्वाचे आहे. पर्यटन हा त्याचा सर्वात मोठा उद्योग आहे, जो त्याच्या उत्पन्नाच्या सुमारे ८.५ टक्के वाटा पुरवतो. २०२१-२४ मध्ये जम्मूमध्ये पर्यटकांचे आगमन जवळपास ९० टक्क्यांनी वाढले, तर काश्मीरमध्ये ४२५ टक्क्यांनी वाढ झाली – ६.७ लाखांवरून ३५ लाखांपर्यंत. हा उर्वरित भारतातील काश्मीरवरील विश्वासाचा ठराव होता. परदेशी पर्यटकांची संख्याही १,६१४ (२०२१) वरून ४३,६५४ (२०२४) पर्यंत वाढली.

म्हणूनच, काश्मीर भारताच्या पर्यटन नकाशावरून एका हंगामासाठीही गायब होऊ नये यासाठी सरकारने शक्य ते सर्व प्रयत्न केले पाहिजेत. काश्मिरी लोकांचे जीवनमान धोक्यात आहे. पर्यटनाच्या माध्यमातून लोकांमधील संपर्क वाढवला पाहिजे जेणेकरून एकतेची भावना निर्माण होईल. हा आपल्या राष्ट्रीय संकल्पाचा प्रश्न आहे – आपण दहशतवाद्यांना काश्मीरला पाच वर्षे मागे ढकलण्याची परवानगी देऊ शकत नाही. २०२५ चा पर्यटन हंगाम अजून संपलेला नाही.

लेख- नौशाबा परवीन

याचे मूळ आर्टिकल वाचण्यासाठी आपण https://navbharatlive.com/ यावर क्लिक करावे

Web Title: Pahalgam terror attack will have adverse impact on jammu and kashmir tourism

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com