World Tuberculosis day 2025: मधुमेह असलेल्या रुग्णांसाठी टीबी किती धोकादायक? जाणून घ्या तज्ज्ञांचे मत

24 मार्च हा जागतिक क्षयरोग दिन म्हणून साजरा केला जातो. क्षयरोग (टीबी) हा एक गंभीर संसर्गजन्य आजार असून, तो मायकोबॅक्टेरियम ट्युबरक्युलोसिस या जीवाणूमुळे होतो.

World Tuberculosis day 2025: टीबी रुग्णांसाठी मधुमेह धोकादायक आहे का? जाणून घ्या तज्ञांचे मत ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)

Follow Us:

Follow Us:

World Tuberculosis day 2025 : 24 मार्च हा जागतिक क्षयरोग दिन म्हणून साजरा केला जातो. क्षयरोग (टीबी) हा एक गंभीर संसर्गजन्य आजार असून, तो मायकोबॅक्टेरियम ट्युबरक्युलोसिस या जीवाणूमुळे होतो. याच काळात, मधुमेह (डायबेटिस) हा देखील जागतिक आरोग्याच्या दृष्टीने एक महत्त्वाचा विषय आहे. पण जेव्हा हे दोन्ही आजार एकत्रित होतात, तेव्हा स्थिती अधिक गंभीर होऊ शकते.

तज्ज्ञांच्या मते, मधुमेही रुग्णांमध्ये टीबी होण्याचा धोका तिपटीने जास्त असतो, कारण मधुमेहामुळे शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत होते. त्यामुळे अशा रुग्णांना टीबी झाल्यास त्यावर उपचार करणे अधिक आव्हानात्मक ठरते. टीबी आणि मधुमेहाच्या एकत्रित परिणामांवर जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) आणि इंटरनॅशनल युनियन अगेन्स्ट ट्युबरक्युलोसिस अँड लंग डिसीज यांनी विशेष धोरण आखले आहे, जे या दोन्ही आजारांचे प्रभावी व्यवस्थापन करण्यास मदत करू शकते.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : 35 वर्षांच्या प्रोफेसरने ‘ड्रीम गर्ल’साठी ठेवल्या विचित्र अटी, म्हणाला सडपातळ असावी आणि 2000…

मधुमेह आणि टीबी: एकत्रित धोका का वाढतो?

1. रोगप्रतिकारक शक्ती कमी होते:

मधुमेहामुळे शरीराची संक्रमणाविरोधातील लढण्याची क्षमता कमी होते, त्यामुळे टीबीच्या जीवाणूंना फुफ्फुसांमध्ये प्रवेश करणे सोपे होते.

2. दीर्घकालीन जळजळ (इन्फ्लेमेशन):

मधुमेहामुळे शरीरात सतत जळजळ (इन्फ्लेमेशन) होत राहते, जी टीबीच्या संसर्गाचा प्रसार करण्यास मदत करू शकते.

3. हायपरग्लेसेमिया आणि रक्तातील साखरेतील चढ-उतार:

टीबीच्या उपचारादरम्यान काही औषधांमुळे मधुमेही रुग्णांमध्ये रक्तातील साखरेची पातळी अनियमित होते, ज्यामुळे मधुमेह नियंत्रणात ठेवणे अधिक कठीण होते.

4. उपचारांना जास्त वेळ लागतो:

टीबीच्या रुग्णांमध्ये औषधांचा प्रभाव कमी होण्याची शक्यता असते. त्यामुळे रुग्णांना अधिक वेळ उपचार घ्यावे लागतात आणि काही प्रकरणांमध्ये टीबी पुनरावृत्ती देखील होऊ शकते.

तज्ज्ञांचे मत

डॉ. अरुण चौधरी कोटारू, (युनिट हेड आणि वरिष्ठ सल्लागार, श्वसन रोग आणि झोपेचे औषध, आर्टेमिस हॉस्पिटल्स) यांच्या मते, मधुमेही रुग्णांमध्ये टीबीची तीव्रता अधिक असते. या रुग्णांमध्ये टीबीमुळे मृत्यूचा धोका दुपटीने वाढतो आणि उपचारांचा परिणाम तुलनेत कमी होतो.

याव्यतिरिक्त, मधुमेही रुग्णांमध्ये टीबीच्या पुनरावृत्तीचा (रिलॅप्स) धोका देखील अधिक असतो, कारण त्यांची रोगप्रतिकारक शक्ती पूर्णपणे पुनर्संचयित होत नाही.

मधुमेही रुग्णांनी क्षयरोग टाळण्यासाठी काय करावे?

1. रक्तातील साखरेची नियमित तपासणी करा:
जर तुम्हाला मधुमेह असेल, तर नियमितपणे रक्तातील साखरेची पातळी तपासा, विशेषत: जर तुम्हाला वारंवार खोकला, अशक्तपणा, वजन घटणे किंवा ताप येत असेल.

2. संतुलित आहार घ्या:
अधिक फळे, भाज्या आणि प्रथिने असलेला आहार घ्या. आवश्यक पोषण मिळाल्यास शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढते आणि संसर्गाचा धोका कमी होतो.

3. नियमित व्यायाम करा:
व्यायामामुळे रक्तातील साखर नियंत्रणात राहते आणि रोगप्रतिकारक शक्ती सुधारते, त्यामुळे मधुमेही रुग्णांना टीबी होण्याचा धोका कमी होतो.

4. टीबी आणि मधुमेहाची औषधे डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय बंद करू नका:
मधुमेही रुग्णांनी टीबीच्या औषधांचा रक्तातील साखरेवर परिणाम होत असल्याने डॉक्टरांच्या देखरेखीखालीच उपचार घ्यावेत.

5. धूम्रपान आणि मद्यपान टाळा:
या दोन्ही सवयींमुळे फुफ्फुसांवर आणि रोगप्रतिकारक क्षमतेवर विपरीत परिणाम होतो, त्यामुळे टीबीचा धोका आणखी वाढतो.

टीबी आणि मधुमेह: उपचारांसाठी नवीन धोरण

जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) मधुमेह आणि क्षयरोगाचे एकत्रित व्यवस्थापन करण्यासाठी विशेष धोरण विकसित केले आहे. या धोरणानुसार

मधुमेही रुग्णांसाठी नियमित टीबी तपासणी करणे अनिवार्य करण्यात आले आहे.
टीबीच्या रुग्णांसाठी मधुमेह नियंत्रणाच्या उपाययोजना सुचविण्यात आल्या आहेत.

दोन्ही आजारांसाठी एकत्रित उपचार प्रक्रिया विकसित करण्यावर भर देण्यात आला आहे.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : 55 Cancri e: पृथ्वीपेक्षा 5 पट मोठा… हिऱ्यांनी भरलेला ग्रह सापडला! नासाच्या ‘या’ नव्या शोधामुळे जगात खळबळ

मधुमेह आणि क्षयरोग यांचे एकत्रित अस्तित्व

मधुमेह आणि क्षयरोग यांचे एकत्रित अस्तित्व अत्यंत धोकादायक ठरू शकते. मधुमेही रुग्णांना टीबी होण्याचा धोका अधिक असल्याने, वेळीच निदान आणि उपचार करणे आवश्यक आहे. योग्य आहार, नियमित व्यायाम, औषधांचे योग्य पालन आणि जीवनशैलीतील सुधारणा केल्यास या आजारांवर प्रभावी नियंत्रण ठेवता येऊ शकते. म्हणूनच, 24 मार्च 2025 या जागतिक क्षयरोग दिनी, प्रत्येकाने मधुमेह व क्षयरोग यांच्याबाबत जागरूक राहण्याचा संकल्प करावा, जेणेकरून या आजारांचा प्रसार रोखता येईल आणि अधिकाधिक लोकांचे प्राण वाचवता येतील.

Web Title: World tb day 2025 is diabetes risky for tb patients experts weigh in nrhp

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com