रशिया-इराणशी मैत्री, सौदीपासून दुरावा; सत्ताबदलानंतर सीरियातील समीकरणे बदलणार का?

सीरियामध्ये बशर अल-असाद सरकार उलथून टाकण्यात आले आहे. मात्र नव्या सरकारबाबत प्रश्नचिन्ह कायम आहे. यातच सीरियामध्ये सत्ता समीकरणे बदलणार का असाही प्रश्न उपस्थित होत आहे.

रशिया-इराणशी मैत्री, सौदीपासून दुरावा; सत्ताबदलानंतर सीरियातील समीकरणे बदलणार का? ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)

Follow Us:

Follow Us:

Syria War : सीरियामध्ये बशर अल-असाद सरकार उलथून टाकण्यात आले आहे. मात्र नव्या सरकारबाबत प्रश्नचिन्ह कायम आहेत. असाद राजवटीत इराण आणि रशियाच्या गोटात खेळणाऱ्या या देशात नवीन सरकार आल्यानंतर कोणत्या परकीय शक्तींना स्थान मिळणार याकडे सर्वांचे लक्ष लागून आहे.

सीरियामध्ये 27 नोव्हेंबरपासून सुरू झालेल्या लढाईमुळे राष्ट्राध्यक्ष बशर अल-असद यांना देश सोडावा लागला आहे. आता सीरियाच्या रस्त्यावर देशाचे सैन्य नाही तर बंडखोर लढवय्ये आहेत, ज्यांचे नेतृत्व हयात तहरीर अल-शामचा नेता अबू मुहम्मद अल-गोलानी करत आहे. या लढ्यात केवळ सीरियन लष्कर आणि बंडखोर गटच सहभागी नाहीत तर तुर्की, अमेरिका, सौदी अरेबिया, इराण, इस्रायल आणि रशियासारखे देशही आपापले हित जोपासत आहेत.

2011 पासून सीरिया हे परदेशी शक्तींसाठी खेळाचे मैदान बनले आहे. जिथे रशिया, अमेरिका, तुर्किये, इस्रायल हे सगळे हल्ले करत आहेत आणि आपापल्या गटांना शस्त्रे आणि पैसा देत आहेत. या युद्धात रशिया आणि इराणचे स्वतःचे हितसंबंध आहेत, तर सौदी-कतारचे स्वतःचे हितसंबंध आहेत, तर अमेरिका, तुर्की आणि इस्रायल देखील या अशांततेत सामील आहेत. आता बशर-अल-असद यांच्या हातातून सत्ता गेली आहे, सीरियाची समीकरणे बदलत आहेत आणि रशिया आणि इराणचे वर्चस्व असलेला हा देश मध्यपूर्वेतील सुन्नी शक्ती, सौदी आणि तुर्कस्तानच्या दिशेने वाटचाल करू शकेल, असे दिसते.

बशर सरकारचा फायदा कोणाला झाला?

सीरियावर गेली 50 वर्षे असाद घराण्याचे राज्य होते. असद हे अलवी शिया समुदायातून आले आहेत आणि सीरिया हा सुन्नी बहुसंख्य देश आहे. त्यांच्या राजवटीत सीरियातील सुन्नी मुस्लिमांना त्यांच्या लोकसंख्येनुसार सरकारमध्ये वाटा मिळत नाही असे वाटू लागले. तसेच, सीरियन सरकारचे मध्यपूर्वेतील सुन्नी शक्ती, सौदी, कतार आणि तुर्किये यांच्याशी संबंध चांगले नव्हते.

बशर सरकारचे रशिया आणि इराणशी खूप घनिष्ठ संबंध होते. रशिया आणि इराणने 2011 पासून सीरियाला लष्करी आणि आर्थिक मदत देऊन असद सरकारला तरंगत ठेवले होते. मॉस्को आणि तेहरानसाठी सीरिया सामरिकदृष्ट्या महत्त्वाचा आहे.

जागतिक बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘भारत सोडा, अमेरिकाही नाही टिकणार, 4 दिवसांत कोलकाता काबीज करू’ ; बांगलादेशच्या रिटायर्ड मेजरचे वक्तव्य

रशिया देशातील दोन प्रमुख लष्करी तळांवर नियंत्रण ठेवतो – ह्मिमिम एअर बेस आणि टार्टस नेव्हल बेस. हे एअरबेस रशियाला या प्रदेशात एक महत्त्वाचा पाय ठेवतात, ज्यामुळे त्याच्या सैन्याला भूमध्य समुद्रात अत्यावश्यक प्रवेश मिळतो आणि आफ्रिकेतील ऑपरेशन्ससाठी लॉन्चिंग पॅड मिळतो.

दुसरीकडे, ते इराणला त्याच्या प्रतिकाराच्या अक्षांशी जोडण्यासाठी एक मार्ग प्रदान करते आणि त्याच्या मिलिशियासाठी पुरवठा साखळी म्हणून कार्य करते. इस्रायलच्या सीमेवर लक्ष ठेवणाऱ्या लेबनॉनच्या हिजबुल्लाला इराण शस्त्रास्त्रांचा पुरवठा सीरियाच्या माध्यमातून करतो. याशिवाय बशर अल-असद हे शिया नेते असणे हे देखील इराणच्या पाठिंब्याचे मोठे कारण मानले जाते.

जागतिक बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ॲन्ड्रोमेडा गॅलेक्सीमध्ये भीषण स्फोट; ISRO च्या ॲस्ट्रोसॅटने प्रथमच जगाला ‘असे’ दृश्य दाखवले

आता समीकरण बदलणार का?

सीरियाचे पुढील सरकार कसे स्थापन होईल हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही, परंतु बंडखोर संघटनेत लढणाऱ्या डझनभर संघटनांमध्ये हयात तहरीर अल-शाम आणि कुर्दांचे सीरिया संरक्षण दल यांचा समावेश आहे. या दोन्ही संघटना एकमेकांच्या शत्रू आहेत, पण असदविरुद्धच्या लढाईत एकत्र दिसत आहेत. तहरीर अल-शामला तुर्किये आणि अमेरिकेचा पाठिंबा आहे, तर कुर्दिश लढवय्यांना अमेरिका आणि सौदीचा पाठिंबा आहे, तर तुर्किये त्यांना आपला शत्रू मानतात.

त्याचबरोबर सौदी अरेबिया आणि कतार हेही तहरीर अल-शामसारख्या गटांना पाठिंबा देत आहेत. तहरीर अल-शामच्या विचारसरणीचे सरकार सिरियात सत्तेवर आले तर सौदी अरेबियाचे वर्चस्व येथे वाढू शकते. जी इराणसाठी धोक्याची घंटा असेल, पण हे सर्व इतक्या सहजासहजी घडेल असे वाटत नाही. कारण अनेक गट स्वत:च्या हितासाठी मैदानात उतरले असून सरकारमध्येही त्यांचा वाटा हवा आहे.

Web Title: Friendship with russia iran distance from saudi arabia will the equations in syria change after the change of power nrhp

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com