अमेरिकेतील हवाईमध्ये किलाउआ ज्वालामुखीचा भीषण उद्रेक; लाव्हा 150 फूटांपेक्षा अधिक उंचीवर ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
हवाई : अमेरिकेच्या हवाई बेटांवरील सर्वात सक्रिय ज्वालामुखींपैकी एक असलेल्या किलाउआ ज्वालामुखीचा भीषण उद्रेक झाला आहे. या उद्रेकामुळे १५० फूटांपेक्षा जास्त उंचीवर लाव्हा उसळला असून, अधूनमधून होणाऱ्या स्फोटांमुळे तो आणखी उंच जाऊ शकतो, असा इशारा तज्ज्ञांनी दिला आहे.
12 वा स्फोट; लाव्हाचा वेग वाढतोय
२३ डिसेंबरपासून किलाउआच्या शिखरावर सतत विस्फोट होत आहेत, आणि मंगळवारी झालेल्या १२व्या स्फोटामुळे ज्वालामुखीतून बाहेर पडणारा लाव्हा १५० ते १६५ फूटांपर्यंत उंच उडाल्याचे निरीक्षण करण्यात आले. सकाळी लाव्हाचा प्रवाह तुलनेने हळू होता, मात्र दुपारपर्यंत त्याचा वेग वाढल्याने लाव्हा अधिक जोरात बाहेर पडू लागला. हवाईयन ज्वालामुखी वेधशाळेच्या माहितीनुसार, हा उद्रेक सध्या हवाई ज्वालामुखी नॅशनल पार्कच्या परिसरात मर्यादित आहे आणि कोणत्याही निवासी भागाला तातडीचा धोका नाही. मात्र, वारंवार होणाऱ्या स्फोटांमुळे लाव्हाचा प्रवाह आणि उंची वाढण्याची शक्यता असल्यामुळे सतत निरीक्षण ठेवले जात आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘America is back… ‘अमेरिकन संसदेत ट्रम्प यांचे वादळी भाषण; ‘या’ महत्वाच्या निर्णयांमुळे जागतिक खळबळ
ज्वालामुखीय वायूंचा धोका कायम
तज्ज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, ज्वालामुखीच्या उद्रेकामुळे हवेत “ज्वालामुखीय वायूंचे” प्रमाण वाढले आहे, जे वाऱ्याच्या प्रवाहामुळे रिहायशी भागांमध्ये पोहोचण्याचा धोका आहे. या वायूंमध्ये सल्फर डायऑक्साइडसारखी घातक संयुगे असतात, जी मानवी आरोग्यास हानिकारक ठरू शकतात. त्यामुळे स्थानिक प्रशासनाने नागरिकांना सतर्क राहण्याचा इशारा दिला आहे.
किलाउआ ज्वालामुखी: हवाई बेटातील सर्वात तरुण ज्वालामुखी
किलाउआ हा हवाईचा सर्वात तरुण आणि जागतिक स्तरावर सर्वाधिक सक्रिय असलेला ज्वालामुखी आहे. संशोधनानुसार, हा सुमारे २८०,००० वर्षांपूर्वी पाण्याखाली तयार झाला होता. १९८३ पासून हा ज्वालामुखी वारंवार उद्रेक करत असून, काही वेळा त्याने मोठ्या प्रमाणावर विध्वंस केला आहे.
जगातील सर्वात सक्रिय ज्वालामुखीपैकी एक असलेल्या Kilauea ज्वालामुखीचा उद्रेक झाला आहे. ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
ज्वालामुखी म्हणजे नेमके काय?
ज्वालामुखी हा एका विशिष्ट प्रकारच्या पर्वतासारखा असतो, ज्याखाली प्रचंड प्रमाणात वितळलेला लावा, मॅग्मा आणि गॅस साठवलेले असते. पृथ्वीच्या आत खोलवर भू-औष्णिक ऊर्जेच्या परिणामामुळे खडक वितळून मॅग्मामध्ये रूपांतरित होतात. जेव्हा हा मॅग्मा अधिकाधिक सक्रिय होतो आणि अंतर्गत दाब प्रचंड वाढतो, तेव्हा ज्वालामुखीचा उद्रेक होतो. परिणामी, वितळलेला लावा, गरम गॅस आणि ज्वालामुखीय राख बाहेर पडते, ज्यामुळे सभोवतालच्या परिसरात मोठे नुकसान होऊ शकते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : संपूर्ण जगाचे लक्ष लागले होते…डोनाल्ड ट्रम्प यांनी सर्वांसोमर केले ‘हे’ 7 खोटे दावे, वाचा यामागचे सत्य
सध्या परिस्थिती नियंत्रणात, मात्र अधिक स्फोटांचा इशारा
किलाउआ ज्वालामुखीचा हा ताजा उद्रेक सध्या निवासी भागांसाठी धोका निर्माण करत नसला तरीही, तज्ज्ञांनी अधिक स्फोट होण्याची शक्यता वर्तवली आहे. यामुळे स्थानिक प्रशासन आणि वैज्ञानिक वेधशाळा ज्वालामुखीच्या हालचालींवर सतत लक्ष ठेवून आहेत. हवाईतील नागरिकांना ज्वालामुखीय वायूंमुळे सावधगिरी बाळगण्याचा इशारा देण्यात आला असून, प्रशासनाने सुरक्षिततेच्या उपाययोजना केल्या आहेत. पुढील काही दिवस किलाउआच्या हालचालींवर विशेष लक्ष दिले जाईल, असे अधिकाऱ्यांनी स्पष्ट केले आहे.