काय आहे सौदी क्राऊन प्रिन्सचा इरादा? सॅटेलाइट इमेजद्वारे Underground Base बद्दल झाला खुलासा ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
रियाध : इराणने आपल्या क्षेपणास्त्र कार्यक्रमात झपाट्याने प्रगती केली आहे. इराण काही वर्षांत अणुबॉम्ब बनवेल की काय अशी भीती आहे. दुसरीकडे, सॅटेलाईट इमेजमधून समोर आले आहे की, सौदी अरेबिया बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांच्या निर्मितीवरही अत्यंत गुप्त पद्धतीने काम करत आहे. चीन सौदी अरेबियाला मदत करत असल्याचे मानले जात आहे.
जगात विनाशकारी शस्त्रे बनवण्याची शर्यत सुरूच आहे. विशेषत: गेल्या काही वर्षात निर्माण झालेल्या युद्धाच्या वातावरणामुळे ते झपाट्याने वाढले आहे. सौदी अरेबिया बॅलेस्टिक क्षेपणास्त्र कार्यक्रमावरही काम करत असल्याचे ताज्या अहवालातून सूचित होते. सॅटेलाइट इमेजच्या आधारे सौदी अरेबिया बॅलेस्टिक क्षेपणास्त्रांची निर्मिती करत असल्याची भीती व्यक्त केली जात आहे. अलीकडेच प्रसिद्ध झालेल्या उपग्रह प्रतिमांनी सौदी अरेबिया शांतपणे लांब पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्रांची निर्मिती करत असल्याचे सूचित केले आहे. इंटरनॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर स्ट्रॅटेजिक स्टडीज (IISS) चे संरक्षण संशोधक फॅबियन हिन्झ यांनी गुरुवारी प्रकाशित केलेल्या अहवालात उपग्रह प्रतिमांचे विश्लेषण केले.
1980 च्या दशकात इराण-इराक युद्धादरम्यान आपली क्षेपणास्त्र क्षमता वाढवण्यासाठी सौदी अरेबियाने प्रथम लांब पल्ल्याच्या पृष्ठभागावरून पृष्ठभागावर मारा करणाऱ्या क्षेपणास्त्रांची स्थापना केली होती. मात्र त्यानंतर सौदी अरेबियाने आपला क्षेपणास्त्र कार्यक्रम कोणत्या गतीने आणि कोणत्या दिशेने वाढवला आहे, याबाबत फारशी माहिती उपलब्ध नाही. आखाती देशांची एक मोठी खासियत ही आहे की ते शस्त्रास्त्रांद्वारे उघडपणे आपली शक्ती दाखवत नाहीत. त्यांची संरक्षण क्षमता गुप्त ठेवण्यावर त्यांचा विश्वास आहे आणि सौदी अरेबिया कदाचित तेच करत असेल.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : युक्रेन युद्ध समाप्तीनंतर भारतातील पेट्रोल-डिझेल स्वस्त होणार; सौदी आणि UAE समोर मात्र मोठे आर्थिक संकट
सौदी अरेबिया बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे बनवत आहे का?
IISSच्या अहवालात असा दावा करण्यात आला आहे की, मध्य सौदी अरेबियातील अल-नभनियाह शहराजवळ एक भूमिगत क्षेपणास्त्र तळ बांधला जात आहे. अहवालात असे म्हटले आहे की त्याचे बांधकाम 2019 मध्ये सुरू झाले आणि 2024 च्या सुरूवातीस त्याचे काम जवळजवळ पूर्ण झाले. 1980 च्या दशकानंतर सौदी अरेबियामध्ये बांधण्यात आलेला हा बहुधा पहिला भूमिगत क्षेपणास्त्र तळ असल्याचेही अहवालात म्हटले आहे. ही जागा क्षेपणास्त्र तळ असल्याचा हिंगेचा अंदाज आहे. या ठिकाणी प्रशासकीय इमारती, भुयारी संकुल आणि प्रवेश बोगदे दिसत असल्याचे हिंगे यांनी म्हटले आहे. याशिवाय आणखी एक खास गोष्ट म्हणजे अल-नभनियाहमधील प्रकल्प सौदी अरेबियाच्या संरक्षण मंत्रालयाच्या अंतर्गत येतो.
वाडी अल-दवासीर येथे विद्यमान सौदी क्षेपणास्त्र दल तळावर नवीन बांधकाम सुरू असल्याचेही अहवालात म्हटले आहे. एक भव्य इमारत बांधण्यात आली आहे, जी कॅम्पसमध्ये कार्यरत किंवा आधार इमारत म्हणून काम करू शकते. IISS ने रियाधमधील क्षेपणास्त्र तळ मुख्यालयात सुधारणा केल्याचा अहवाल दिला. याशिवाय अल-हारिक, रानियाह आणि अल-सुलाइल येथील तळांवर नवीन बोगदे आणि भूमिगत विभागांच्या बांधकामाचाही उल्लेख करण्यात आला आहे.
सौदी अरेबियाला बॅलेस्टिक क्षेपणास्त्रे का हवी आहेत?
सौदी अरेबियाची लांब पल्ल्याची क्षेपणास्त्र क्षमता अत्यंत गुप्त आहे. पण इराणने अणुबॉम्ब बनवल्यास सौदी अरेबियाला अणुबॉम्ब बनवणे अनिवार्य होईल, असे मोहम्मद बिन सलमान यांनी आधीच स्पष्ट केले आहे. अणुबॉम्ब बनवण्याची सौदी अरेबियाची छुपी इच्छा आहे. त्याच वेळी, बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र क्षमता विकसित करून, ते आपली संरक्षण शक्ती लक्षणीयरीत्या मजबूत करू शकते. सौदी अरेबियाने 2014 मध्ये चिनी बनावटीच्या डोंगफेंग-3 बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांच्या प्रदर्शनासह मोठ्या प्रमाणावर लष्करी सराव केला होता, ज्यामध्ये पहिल्यांदाच क्षेपणास्त्रांचे प्रात्यक्षिक दाखविण्यात आले होते. डिसेंबर 2021 मध्ये, CNN ने अमेरिकन गुप्तचर अहवालाच्या आधारे खुलासा केला होता की सौदी अरेबिया चीनच्या मदतीने बॅलेस्टिक क्षेपणास्त्रांची निर्मिती करत आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘तेल अवीव, हैफा बनणार राखेचे ढिगारे…’ इराणने दिली इस्रायलला जगाच्या नकाशावरून पुसून टाकायची धमकी
याशिवाय, अमेरिकन गुप्तचरांच्या आधारे, मे 2022 मध्ये द इंटरसेप्टमध्ये हे उघड झाले होते की रियाध “क्रोकोडाइल” नावाच्या प्रकल्पावर काम करत आहे, ज्या अंतर्गत चीनकडून बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे खरेदी करण्याची योजना आहे. याशिवाय सौदी अरेबिया व्हिजन-2030 वरही काम करत आहे, ज्याचा उद्देश देशाच्या अर्थव्यवस्थेला तेलापासून मुक्त करणे हा आहे. या व्हिजनमध्ये सौदी अरेबियामध्ये शस्त्रास्त्रांच्या निर्मितीचाही समावेश आहे. असे मानले जाते की बॅलेस्टिक क्षेपणास्त्रांच्या निर्मितीमागे संरक्षण उत्पादन आणि निर्यात हा देखील एक हेतू असू शकतो.