उच्च रक्तदाबामुळे येऊ शकतो स्ट्रोक (फोटो सौजन्य - iStock)
उच्च रक्तदाब किंवा हायपरटेन्शन हा आता केवळ वयाशी संबंधित आजार राहिलेला नाही, तर तो जीवनशैलीचा एक विकार झालाय. दैनंदिन धावपळीचे जीवन, तणावपूर्ण जीवन आणि चुकीच्या खाण्याच्या सवयी यामुळे ही समस्या आणखी वाढत आहे. विशेषतः शहरांमध्ये राहणाऱ्या तरुणांमध्ये त्याचा आलेख झपाट्याने वाढला आहे.
नवी दिल्लीतील नॉर्थ इस्ट डिस्ट्रिक्ट, जनरल फिजिशियन आणि लसीकरण अधिकारी डॉ. पियुष मिश्रा यांच्या मते, उच्च रक्तदाबामागे काही नवीन कारणे उदयास आली आहेत – जसे की जास्त मीठ सेवन, सतत ताणतणाव आणि दिवसभर स्क्रीनसमोर बसणे. या सर्व गोष्टी हळूहळू शरीरावर परिणाम करतात आणि हृदयाचे आरोग्य कमकुवत करतात. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे बहुतेक लोकांना सुरुवातीला हे कळत नाही.
जर या सवयी वेळीच नियंत्रित केल्या नाहीत तर नंतर हृदयविकाराचा झटका, मूत्रपिंड निकामी होणे आणि स्ट्रोकसारखे गंभीर आजार होऊ शकतात. म्हणूनच, आपण हे ट्रिगर घटक समजून घेणे आणि आजपासूनच जीवनशैलीत छोटे बदल करून स्वतःला आणि आपल्या कुटुंबाला सुरक्षित ठेवणे महत्वाचे आहे (फोटो सौजन्य – iStock)
मिठाचे जास्त सेवन
मिठाच्या अतिरेकामुळे होईल त्रास
मीठ हा आपल्या आहाराचा एक महत्त्वाचा भाग आहे, परंतु मिठाच्या अतिरेकामुळे हळूहळू रक्तदाब वाढू शकतो. शरीरात जास्त सोडियममुळे पाणी साचू लागते, ज्यामुळे रक्ताचे प्रमाण वाढते आणि हृदयावर दबाव येतो. विशेषतः प्रक्रिया केलेले अन्न, चिप्स, पापड, लोणचे इत्यादींमध्ये लपलेले मीठ सर्वात धोकादायक आहे. WHO देखील दररोज 5 ग्रॅमपेक्षा जास्त मीठ घेण्याची शिफारस करत नाही. म्हणून आता वेळ आली आहे की आपण चवीच्या नावाखाली आरोग्याशी हेळसांड करणे थांबवावे.
ब्रेन स्ट्रोकची लक्षणे तसेच त्यावरील उपाय; जाणून घ्या
हायपरटेन्शनकडे करू नका दुर्लक्ष
हायपरटेन्शनमुळे काय होतं
उच्च रक्तदाब बहुतेकदा कोणत्याही लक्षणांशिवाय येतो, परंतु काही सुरुवातीच्या लक्षणांकडे लक्ष देऊन तो पकडणे सोपे होऊ शकते. डोकेदुखी, चक्कर येणे, थकवा, श्वास घेण्यास त्रास होणे आणि नाकातून रक्त येणे ही सर्व उच्च रक्तदाबाची लक्षणे असू शकतात. सावध राहणे महत्वाचे आहे, विशेषतः जर हा आजार तुमच्या कुटुंबात असेल तर. आठवड्यातून एकदा तुमचा रक्तदाब तपासा आणि कोणतीही लक्षणे दिसल्यास ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
जास्त काळ स्क्रिन टाइम
सतत स्क्रिन टाइममुळे येते समस्या
दिवसभर लॅपटॉप, मोबाईल किंवा टीव्हीसमोर बसणे केवळ डोळ्यांसाठीच नाही तर हृदयासाठीही धोकादायक आहे. संशोधनानुसार, जास्त स्क्रीन टाइमचा थेट संबंध लठ्ठपणा, कमी झोप आणि रक्तदाब वाढण्याशी आहे. बसून काम केल्याने शरीराची हालचाल कमी होते, ज्यामुळे रक्तप्रवाहावर परिणाम होतो. तसेच, स्क्रीनमधून निघणारा निळा प्रकाश मेलाटोनिन हार्मोन दाबतो, ज्यामुळे झोप कमी होते आणि उच्च रक्तदाब होऊ शकतो
तणाव ठरतोय सायलंट किलर
तणावामुळे होतो त्रास
ताण हा एक असा ट्रिगर आहे जो शांतपणे उच्च रक्तदाब वाढवतो. जेव्हा आपण ताणतणावात असतो तेव्हा शरीर ‘कॉर्टिसोल’ नावाचा हार्मोन तयार करते जो हृदय गती आणि रक्तदाब दोन्ही वाढवतो. ऑफिसचा दबाव, नातेसंबंधातील तणाव, आर्थिक चिंता या सर्वांमुळे शरीर हाय अलर्ट मोडमध्ये येते. दीर्घकाळापर्यंत ताण रक्तवाहिन्यांना नुकसान पोहोचवू शकतो, ज्यामुळे स्ट्रोकचा धोका वाढतो.
ब्रेन स्ट्रोक येण्यापूर्वी शरीर देतो काही संकेत… लक्षात येताच घ्या डॉक्टरांची धाव
ब्लड प्रेशर नियंत्रण घरगुती उपाय
ब्लड प्रेशरवरील घरगुती उपाय काय आहेत
उच्च रक्तदाब केवळ औषधांनीच नव्हे तर जीवनशैली सुधारूनदेखील नियंत्रित करता येतो. सकाळी फिरणे, मीठाचे सेवन कमी करणे, हिरव्या भाज्या आणि फळे खाणे, योगासने आणि ध्यान करणे हे सर्व प्रभावी उपाय आहेत. तसेच, ग्रीन टी, लसूण आणि मेथीसारखे नैसर्गिक पदार्थदेखील रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करतात. दिवसभर योग्य प्रमाणात पाणी पिणे आणि तणावापासून दूर राहणे देखील खूप महत्वाचे आहे.
डॉक्टरांची भेट कधी घ्यावी
जर तुम्हाला वारंवार डोकेदुखी, चक्कर येणे किंवा थकवा जाणवत असेल आणि तुमचा रक्तदाब सतत १४०/९० mmHg पेक्षा जास्त असेल, तर ते अजिबात हलक्यात घेऊ नका. बऱ्याचदा उच्च रक्तदाबामुळे अवयवांचे आतून नुकसान होत असते. त्यामुळे तुम्ही चांगल्या हृदयरोगतज्ज्ञांना भेटा आणि आवश्यक चाचण्या करा. वेळेवर आणि योग्य उपचार तुम्हाला जीवघेण्या आजारांपासून वाचवू शकतात.
टीप – हा लेख केवळ सामान्य माहितीसाठी लिहिण्यात आला असून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा यामध्ये करण्यात आलेला नाही. कोणताही उपाय करण्यापूर्वी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसारच योग्य बदलानुसार वापर करावा.