अमेरिकेमध्ये भारतीयांची संख्या लक्षणीय असून मोठ्या उत्साहात दिवाळी साजरी केली (फोटो - नवभारत)
शेजारी आम्हाला म्हणाला, “निशाणेबाज, मराठीत मुलाला पोरं म्हणतात आणि मुलीला पोरी म्हणतात, पण डायस्पोरा या शब्दाचा अर्थ काय आहे? हा शब्द कधी लोकप्रिय झाला?” यावर मी उत्तर दिले, “अमेरिकेत राहणाऱ्या भारतीयांना डायस्पोरा म्हणतात. २००७ मध्ये विजय मिश्रा यांनी ‘द लिटरेचर ऑफ द इंडियन डायस्पोरा!’ हे पुस्तक लिहिले. त्यानंतर हा शब्द अधिक लोकप्रिय झाला. अमेरिकेत नोकरी, व्यवसाय आणि इतर क्षेत्रात काम करणाऱ्या या भारतीयांनी त्यांच्या देशाशी एक संबंध कायम ठेवला आहे. त्यापैकी बरेच जण भारतात त्यांच्या पालकांना पैसे पाठवतात किंवा दर दोन वर्षांनी काही दिवसांसाठी भारताला भेट देतात. त्यांनी तिथे परस्पर संपर्क राखला आहे.”
भारताच्या कोणत्याही राज्यातील रहिवाशी अमेरिकेमध्ये जाऊन सुखावतो आणि राहतो. त्यांच्या मातृभूमीची भाषा, संस्कृती आणि सण त्यांना जोडतात. भारतीय आणि पाकिस्तानी लोक तिथे चांगले मित्र आहेत कारण त्यांच्यात आशियाईपणाची भावना आहे आणि ते तिथे राजकीय वादविवाद टाळतात. अमेरिकेतील बहुतेक मोटेल्स काही गुजराती पटेलांच्या मालकीचे आहेत. एका पाटीदार दुकानात भारतात मिळणाऱ्या सर्व वस्तू मिळतात. न्यू जर्सी हा एक छोटासा भारत बनला आहे. बहुतेक आयटी व्यावसायिक भारतीय आहेत. तिथले दंतवैद्य आणि सर्जन देखील भारतीय आहेत.
नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा
शेजारी मला म्हणाला, “अमेरिकेत राहूनही भारतीय त्यांचे सर्व सण मोठ्या उत्साहाने एकत्र साजरे करतात. दिवाळी ही अमेरिकेत सार्वजनिक सुट्टी आहे. त्यांच्या स्वतःच्या सणांव्यतिरिक्त, तिथे राहणारे भारतीय ख्रिसमस ट्री, हॅलोविन परेड, जॅक-ओ-लँटर्न आणि इतर गोष्टींमध्ये देखील रस घेतात. जिथे जिथे भारतीय समुदाय आहे तिथे तिथे भव्य मंदिरे देखील बांधली गेली आहेत. रॉबिन्सनविले येथील स्वामीनारायण मंदिर संगमरवरी वास्तुकलेचे एक भव्य उदाहरण आहे.”
राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा
यावर मी म्हणालो, “अमेरिकेत, वांग्याला एगप्लांट म्हणतात, भेंडीला ओकरा म्हणतात आणि भोपळ्याला झुकिनी म्हणतात. तिथे जन्मलेली भारतीय मुले दोन्ही संस्कृतींमध्ये समेट घडवून आणण्याचा प्रयत्न करताना किंवा अनेकदा गोंधळून जातात. त्यांच्या बोलण्यात अमेरिकन उच्चार आणि संवादात इंग्रजी धाटणी दिसून येते. घरी हिंदी, मराठी किंवा तेलुगू बोलले जाते, तर बाहेर इंग्रजी वापरले जाते. त्यांना विनोदाने ABCDs म्हणतात. याचा अर्थ अमेरिका-जन्मलेल्या गोंधळलेल्या देसी! तसे, ABCD चा अर्थ कोणीही नाचू शकतो!” असाही होतो.
लेख- चंद्रमोहन द्विवेदी
याचे मूळ आर्टिकल वाचण्यासाठी आपण https://navbharatlive.com/ यावर क्लिक करावे