India-SICA ties : भारत आणि मध्य अमेरिका एकत्र; परराष्ट्रमंत्री जयशंकर यांचे नवे सहकार्य मॉडेल जगासमोर ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
भारताने मध्य अमेरिकन देशांना (SICA) तांत्रिक, व्यावसायिक आणि आरोग्य क्षेत्रातील सहकार्याची ऑफर दिली.
परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांनी डिजिटल पेमेंट, आयटी, औषधनिर्माण, शेती आणि हवामान बदलाविरुद्ध भागीदारीवर भर दिला.
कोविड काळातील लसपुरवठा, चक्रीवादळातील मदत आणि भविष्यातील गुंतवणुकीमुळे भारत-SICA संबंध अधिक दृढ होत आहेत.
India-SICA ties : न्यूयॉर्कमध्ये नुकत्याच झालेल्या पाचव्या भारत-SICA परराष्ट्र मंत्र्यांच्या बैठकीत परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर ( S. Jaishankar) यांनी मध्य अमेरिकन देशांसोबत सहकार्याचा नवा अध्याय उघडण्याचा निर्धार व्यक्त केला. त्यांनी स्पष्ट शब्दांत सांगितले की, भारत आपले तांत्रिक, औषधनिर्माण, आयटी आणि शेतीतील कौशल्य या देशांसोबत सामायिक करण्यास तयार आहे. या प्रस्तावामागील मुख्य विचार असा की, आजच्या काळात भारत (India)आणि मध्य अमेरिकन देशांना अनेक समान आव्हानांचा सामना करावा लागत आहे विकासातील विषमता, गरिबी निर्मूलन, हवामान बदल, ऊर्जा सुरक्षेचा प्रश्न आणि आरोग्य व्यवस्था मजबूत करण्याची गरज.
SICA म्हणजे मध्य अमेरिकन एकात्मता प्रणाली (Central American Integration System). यात आठ देशांचा समावेश आहे, ज्यांनी एकत्र येऊन आर्थिक व राजकीय सहकार्यास प्रोत्साहन दिले आहे. भारताने २००४ साली या गटासोबत मंत्रीस्तरीय संवाद सुरू केला होता. आज दोन दशकांनी, ही भागीदारी अधिक बळकट झालेली दिसते. महामारीनंतरच्या आर्थिक पुनर्रचनेपासून ते ऊर्जा सुरक्षेपर्यंत अनेक क्षेत्रांत भारत आणि SICA देशांनी एकत्र पावले उचलली आहेत.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : America News : 1 ऑक्टोबरपासून अमेरिकेत शटडाऊनची शक्यता; ट्रम्प यांच्या गुंतवणुकीच्या दाव्यानंतर नवा राजकीय कलह
जयशंकर यांनी विशेषत: भारताच्या UPI प्रणालीचे उदाहरण दिले. त्यांनी सांगितले की, आज जगातील जवळपास अर्ध्या कॅशलेस व्यवहारांची माळ भारताच्या UPI वरूनच होते. ही प्रणाली सुरक्षित, झटपट आणि विश्वासार्ह असल्यामुळे जगभरात तिचे कौतुक होत आहे. ते म्हणाले, “जर भारताने हे यश मिळवले असेल तर SICA देशही या तंत्रज्ञानाचा फायदा घेऊ शकतात. डिजिटल पेमेंट हे केवळ व्यवहाराचे साधन नाही तर आर्थिक समावेशन आणि पारदर्शकतेकडे जाणारा मोठा टप्पा आहे.”
भारताचा औषध उद्योग आज जगभरात परवडणाऱ्या किमतीत दर्जेदार औषधे पुरवतो. कोविड-१९ काळात भारताने SICA देशांना लसी पुरवून मानवीय नातेसंबंध दृढ केले. जयशंकर यांनी स्पष्ट केले की, भारत पुढेही सार्वजनिक आरोग्य व्यवस्थेला बळकटी देण्यासाठी आणि परवडणारी आरोग्यसेवा पोहोचवण्यासाठी या देशांसोबत हातात हात घालून काम करण्यास तयार आहे. याशिवाय, हवामान बदलामुळे आलेल्या चक्रीवादळांच्या संकटात भारताने औषधे, मदत साहित्य आणि आपत्कालीन मदत पुरवून खरी मैत्री दाखवली होती.
भारताचे खाजगी क्षेत्र शेती, अक्षय ऊर्जा आणि आयटीमध्ये पारंपरिकपणे मजबूत राहिले आहे. जयशंकर यांनी सांगितले की, भारतातील कंपन्या या क्षेत्रात SICA देशांमध्ये गुंतवणूक करण्यास उत्सुक आहेत. तसेच, अनेक भारतीय कंपन्यांनी आंतरराष्ट्रीय स्तरावर सौर ऊर्जा, हरित हायड्रोजन आणि जैवऊर्जा यासारख्या क्षेत्रात मोठी प्रगती केली आहे. यामुळे भारत-SICA सहकार्यासाठी नव्या संधी निर्माण होऊ शकतात.
या बैठकीत जयशंकर यांनी भर दिला की, भारत-SICA सहकार्य हे केवळ आर्थिक किंवा तांत्रिक नसून जागतिक व्यवस्थेतही महत्त्वाचे योगदान देऊ शकते. त्यांच्या मते, “जर आपण एकत्र आलो, तर आपली भागीदारी अधिक समावेशक, संतुलित आणि बहुध्रुवीय जग निर्माण करण्याच्या प्रक्रियेत निर्णायक ठरू शकते.”
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Nepal News: ‘ओली असोत किंवा देउबा…’ कोणताही नेता आता नेपाळमधून पळून जाऊ शकणार नाही; कार्की सरकारची जोरदार तयारी
भारताची परराष्ट्रनीती केवळ राजकीय संबंधांवर मर्यादित नसून मानवी गरजा आणि विकास यांवर केंद्रित आहे. त्यामुळेच कोविड काळात लसपुरवठा असो किंवा चक्रीवादळाच्या वेळी आपत्कालीन मदत भारताने नेहमी मित्रत्वाचा हात पुढे केला आहे. हीच भूमिका भारताला जागतिक पटलावर वेगळं स्थान देते.
भारत आणि SICA देशांमधील सहकार्याचा हा टप्पा पुढील दशकात निर्णायक ठरू शकतो.
डिजिटल तंत्रज्ञान आणि फिनटेक क्षेत्रात नवी संधी
औषधनिर्माण व आरोग्य सेवा मजबूत करण्याचे प्रयत्न
हवामान बदलाशी झुंजण्यासाठी अक्षय ऊर्जेवर भर
परस्पर गुंतवणुकीतून आर्थिक प्रगती
ही सर्व पावले भारत आणि मध्य अमेरिकेतील नातेसंबंध अधिक दृढ करतील आणि दोन्ही बाजूंना ठोस फायदे देतील.
