इस्त्रायलने 369 पॅलेस्टाईन कैद्यांची केली सुटका (फोटो सौजन्य - iStock)
गाझा युद्धबंदी करारानंतर इस्रायल आणि पॅलेस्टाईनमध्ये कैद्यांची देवाणघेवाण सुरू आहे. याअंतर्गत इस्रायलने ३६९ पॅलेस्टिनी कैद्यांना सोडले आहे. याआधी हमासने ३ इस्रायली ओलिसांना सोडले होते. सुटकेनंतर, असे सांगण्यात आले की जन्मठेपेची शिक्षा भोगणारे ३६ कैदी होते.
इस्रायली सुरक्षा दलांनी केली होती अटक
सुटका करण्यात आलेल्या कैद्यांमध्ये ३३३ कैद्यांचा समावेश आहे ज्यांना ७ ऑक्टोबर २०२३ रोजी झालेल्या हल्ल्यानंतर गाझा पट्टीतून इस्रायली सुरक्षा दलांनी अटक केली होती. पॅलेस्टिनी सूत्रांनी आणि प्रत्यक्षदर्शींनी सांगितले की, रेड क्रॉस आणि त्यांच्या कुटुंबियांच्या उपस्थितीत रामल्लाह सांस्कृतिक पॅलेसच्या प्रांगणात कैद्यांना सुपूर्द करण्यात आले. कैद्यांच्या सुटकेपूर्वी, प्रत्यक्षदर्शींनी सांगितले की इस्रायली सैन्याने रामल्लाहच्या पश्चिमेकडील बेतुनिया शहरात हल्ला केला. कैद्यांना सोडण्यात येत असलेल्या ओफर तुरुंगाच्या प्रवेशद्वाराजवळ पॅलेस्टिनी लोकांना जमण्यापासून रोखण्यासाठी ही कारवाई करण्यात आली.
Israel-Hamas News: ‘आज 12 रात्री वाजता काहीतरी मोठे घडणार …’ इस्रायल हमाससाठी अटीतटीची वेळ
कैद्यांना हमासच्या सैनिकांनी पकडले होते
कैद्यांच्या सुटकेपूर्वी, प्रत्यक्षदर्शींनी सांगितले की इस्रायली सैन्याने रामल्लाहच्या पश्चिमेकडील बेतुनिया शहरात हल्ला केला. कैद्यांना सोडण्यात येत असलेल्या ओफर तुरुंगाच्या प्रवेशद्वाराजवळ पॅलेस्टिनी लोकांना जमण्यापासून रोखण्यासाठी ही कारवाई करण्यात आली. यापूर्वी, हमासने तीन इस्रायली ओलिसांना सोडले होते, ज्यांना सोडण्यात आले होते.
त्यांना ७ ऑक्टोबर २०२३ रोजी गाझाजवळील किबुट्झ निर ओझ येथून झालेल्या हल्ल्यादरम्यान हमासच्या सैनिकांनी पकडले होते. सुटका करण्यात आलेल्या ओलिसांमध्ये अलेक्झांडर ट्रोफानोव्ह (२९ वर्षीय रशियन-इस्रायली), यायर हॉर्न (४६ वर्षीय अर्जेंटिना-इस्रायली), सागुई डेकेल-चेन (३६ वर्षीय अमेरिकन-इस्रायली) यांचा समावेश आहे.
इस्त्रायलवर हल्ला
हमासने ७ ऑक्टोबर २०२३ रोजी इस्रायलवर हल्ला केला, २५१ ओलिसांना पकडले आणि सुमारे १,२०० लोकांना ठार मारले, त्यानंतर युद्ध सुरू झाले. गाझाच्या हमास संचालित आरोग्य मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, इस्रायली हल्ल्यांमध्ये किमान ४८,२३९ पॅलेस्टिनी लोकांचा मृत्यू झाला आहे. दरम्यान, संयुक्त राष्ट्रांचे म्हणणे आहे की इस्रायली हल्ल्यांमुळे गाझामधील सुमारे दोन तृतीयांश इमारतींचे नुकसान झाले आहे किंवा ते उद्ध्वस्त झाले आहेत.
करारात काय आहे?
युद्धबंदीचा पहिला टप्पा सहा आठवड्यांसाठी असेल. इस्रायली सैन्य गाझाच्या पूर्वेकडे, लोकसंख्या असलेल्या भागांपासून दूर माघार घेईल. या टप्प्यात बंधकांना सोडण्यास सुरुवात होईल, असे अधिकाऱ्यांनी सांगितले. कराराच्या पहिल्या टप्प्यात, पॅलेस्टिनी लोक गाझाच्या सर्व भागात परत येऊ शकतील, जे जवळजवळ जमीनदोस्त झाले आहेत आणि विध्वंसाची कहाणी सांगत आहेत. त्यांना मानवतावादी साहित्याचा पुरवठा करता येईल.
जर युद्धबंदी लागू झाली तर गाझामध्ये ठेवण्यात आलेल्या इस्रायली ओलिसांना आणि इस्रायलमध्ये असलेल्या पॅलेस्टिनी कैद्यांना सोडता येईल. सुमारे १०० बंधक अजूनही गाझामध्ये असल्याचे मानले जाते, जरी इस्रायली अधिकाऱ्यांचा असा विश्वास आहे की त्यापैकी सुमारे ३५ जणांचा मृत्यू झाला आहे. तथापि, सर्व ओलिसांना एकत्र सोडले जाणार नाही. ४२ दिवसांच्या करारादरम्यान सुमारे ३३ इस्रायली बंधकांना सोडण्यात येईल असे म्हटले जाते.
Gaza Ceasefire: इशारा देऊनही फक्त तीन ओलिसांची सुटका; इस्त्रायल-हमास युद्ध पुन्हा पेटणार?
करारानंतर हमास गाझावर पुन्हा नियंत्रण मिळवेल का?
गाझावरील नियंत्रणाबाबत अलिकडेच झालेल्या करारानंतरही परिस्थिती गुंतागुंतीची आहे. तांत्रिकदृष्ट्या, गाझा पट्टीवर हमास या इस्लामी संघटनेचे नियंत्रण आहे. इस्रायल गाझाच्या सीमांवर नियंत्रण ठेवते. त्याचा त्याच्या आर्थिक व्यवहारांवर मोठ्या प्रमाणात परिणाम होतो. अलीकडील करारानंतरही, गाझावर कोणाचे नियंत्रण असेल हे स्पष्ट झालेले नाही. कारण पूर्वीप्रमाणे गाझा पट्टीवर हमासचे नियंत्रण राहावे अशी इस्रायलला इच्छा नाही.
(माहिती – आयएएनएस)